________________
૮૩
આચારાંગ સત્રના ટીકાકાર શ્રી શીલાંકસૂરિજીએ તે આચારપ્રધાન ગ્રંથમાં જ્યાં જ્યાં વસ્ત્રપાત્રને લગતા નિયમો નંધાયા છે ત્યાં ઘણે ઠેકાણે એ ઉલ્લેખ કર્યો છે કે, “આ તે જિનકસ્પિને આચાર છે” “આ સૂત્ર જિનકસ્પિને ઉદેશીને લખાયું છે” અને “આ વાત તે જિનકસ્પિને ઘટે તેમ છે” હું ધારું છું ત્યાં સુધી ટીકાકારના એ ઉલ્લેખ તદ્દન મૂળાસ્પર્શે છે. કારણ કે, જે તેમ નામના વિભાગ વાર જ આચારેનું બંધારણ હેત તે મૂળમાં જ તે ઉલેખ શામાટે ન બેંધાત. મૂળમાં તે માત્ર વિશેષતા વિનાના “ભિક્ષુ” અને “ભિક્ષણ' શબ્દોથી જ આચાર લખવાને આરંભ થએલે છે. સાથે સાથે અહીં મારે એમ પણ બતાવી દેવું જોઈએ કે, ટીકાકારશ્રી એ જાતને મૂળાસ્પશી અર્થ કરતાં કેટલેક ઠેકાણે તે પિતાના સંપ્રદાયથી પણ વિરુદ્ધ ગયા છે અને તેમ કરી કેટલેક ઠેકાણે તે ચિકખી રીતે ખલિત થયા છે –આચારાંગ સૂત્રમાં પૃ૦ ૧૧૩ મેં પપ૬ મી કલમમાં, પૃષ્ઠ ૧૯૦ મેં ૮૨૪ મી કલમમાં અને પૃ. ૧૯૪ મેં ૮૪૧ મી કલમમાં એક સરખી રીતે ભિક્ષુ અને ભિક્ષણીના આચારે નેંધાયા છે. છતાં ટીકાકારશ્રીએ એ કલમોના ભાવને જિનકલ્પિઓને માટે ઘટાવવાનું સાહસ કરી સ્પષ્ટપણે પિતાના સાંપ્રદાયિક સિદ્ધાંતને બાધ કર્યો છે. કારણ કે, શ્વેતાંબર સંપ્રદાયમાં જિનકલ્પના અધિકારી તરીકે પુરૂષને જ ગણેલો છે, પણ સ્ત્રીને નથી ગણી. તે જે આચાર, એક સરખી
૧. રા. રવજીભાઈવાળું આચારાંગસૂત્ર.
