________________
૮૧
અને તેની વૃત્તિઓ સાથે છે કે વજ્રપાત્ર અને નમ્ર ! સાથે છે. તે અન્ને પક્ષે, ભવિષ્યની પ્રજાને પાતપાતાના પક્ષમાં જ મુક્તિના પટ્ટાના દસ્તાવેજ મળી શકવાની અછાજતી અને માલિશ વાત પણ કહી નાખી છે, જેના પરિણામે વતમાન પ્રજા ખરેખર મુક્તિને ( શાંતિથી મુક્તિને ) મેળવી રહી છે, એવું હુ તે પ્રત્યક્ષપણે અનુભવુ છું'. પાણીમાં તરવાનું શીખનાર એક ખાલક પણ સમજી શકે છે કે, તરવાની કળાના અભ્યાસ થતાં સુધી તુખડું કે હેરડું રાખવું. પડે છે, પર ંતુ તે અભ્યાસ પૂરા થયા પછી અને તરવામાં પૂરી રીતે નિષ્ણુતા મેળવ્યા પછી તુમડું કે દોરડું ભારરૂપ થાય છે. પણ જે અભ્યાસી તે કળામાં કાચા પાકા છે અને સ'શયશીલ છે તેને તા પેાતાના પૂરા વિશ્વાસ થયા સિવાય તુંબડું' કે દેરડુ' સલામતી માટે રાખવું પડે છે. આવી સરળ અને માળસુખેાધ બાબતમાં કોઈ એમ કહે કે, નહિ, પ્રત્યેક તરનારે નિરંતર ઢ ુવા તુંબડું રાખવુ' જ જોઇએ, તે સિવાય તેની મુક્તિ નથી. અને બીજો કોઈ એમ કહે કે, દરેક તરનારે પેાતાના આત્મમળ ઉપર વિશ્વાસ રાખીને જ પાધરા ફૂવામાં ભૂસકા મારવા જોઇએ અને દોરડા કે તુંબડાના સ્પર્શ પણ કરવા નહિ. એ રખેને તરવાનાં ફાઈ ઉપકરણના સ્પર્શ થઈ ગયા તે તેમાં સારાવાટ નથી—આ અને મત એવા છે કે, માળકો પણ તેને હસી કાઢે છે તેમ શ્વેતાંબરતા અને હિંગ ખરતાના આગ્રહ પણ એવા જ મુમુક્ષુઓ માટે હાસ્યપાત્ર છે. હું માનુ છું કે, જો તેઓએ કોઈ જાતના આગ્રહ ન રાખતાં માત્ર સૂત્રગ્રંથાને અનુસાર
!