________________
૫
છિન્ન ભિન્નતા-શ્રુતની ભાષામાં અને ભાવામાં પરિવર્તન-ન્યનાધિકતા ની શરૂઆત થવા લાગી. આપણા કમભાગ્યે આ શરૂઆત એટલેથી જ અટકી નહીં, પણ ઉત્તરાત્તર વિશેષ વધતી ગઇ. એટલે કે તે ૬કાળી ઉતર્યાં પછી આગળ આવતાં લગભગ ત્રણસે ચારસે વર્ષે વીર નિર્વાણુથી પાંચમા છઠ્ઠા સૈકામાં-આ શ્રી←દિલ અને રવસ્વામિની નિકટના સમયમાં તેવી જ એક બીજી ભીષણ બાર દુકાળા આ દેશે પાર કરી હતી. તે હકિકતનું વર્ણન આપતાં જણાવવામાં આવે છે કે-૮ આર વર્ષના ભયંકર કાળ પડયે સાધુએ અન્નને માટે જુદે જુદે સ્થલે હિંડતા હૈાવાથી તનુ ગ્રહણ, ગુણન અને ચિંતન ન કરી શક્યા. એથી તે શ્રુત વિપ્રનષ્ટ થયું, અને જ્યારે ફરી વાર સુકાળ થયા ત્યારે મથુરામાં શ્રીક દિલ ચા પ્રમુખ સથે મોટા સાધુસમુદાય ભેગા રી જે જેને સાંભર્યું તે બધું કાલિકશ્રુત સટિત કર્યું. ” આ દુકાળે તે માંડ માંડ બચી રહેલ તે શ્રુતની શ્રેણી વિશેષ હ:ની કરી. આ દ્દ્વાર શૂરસેન દેશનાપ પાટનગર મથુરામાં થએલ હોવાથી તે શ્રુતમાં રૌસેની ભાષાનું ઘણું મિશ્રણ થવા સાથે તેમાં જુદાં જુદાં અનેક પાદાંતા પણ વધવા લાગ્યાં.
૧-૨. જીએ મેરૂતુગસૂરિની વિચારશ્રેણી. ૩. જુએ, હિંદ, લિ. પૃ. ૪ ૪. કાલિશ્રૃત માટે જીઆ નદિત્ર.
૫ જુઓ-પ્રજ્ઞાપના, આ દેશવિચાર.
૬ બહુ પાડભેદથી મુંઝાતા શ્રી અભયદેવસૂરિજી જણાવે છે કે— अज्ञा वयं शास्त्रमिदं गभीरं
प्रायोsस्य कूटानि च पुस्तकानि । "
प्रश्नव्याकरणवृत्तिप्रारम्भे.
" किमपि स्फुटीकृतमिह स्फुटेऽप्यर्थतः सकष्टमतिदेशतो विविधवाचनातोऽपि यत्
""
ज्ञाताधर्मकथावृत्तिप्रान्ते.