________________
૧૩૬
અને નિમિત્ત જ્ઞાન દ્વારા તેઓ નિરીહુ ભાવે લેાકેાની નિર્દોષ સેવા કરવાને ઈચ્છુક હતા અને તેમ કરી બુદ્ધના માર્ગની પેઠે વર્ધમાનના માર્ગ ફેલાવાની તેની કામના હતી. આ સરળ માર્ગમાં તત્ત્વવાદને લગતા કાઈ ખાસ ભેદ હતા નહિં, પરંતુ માત્ર આચારાની જ સરળતા હતી તેથી કેઈ ખાસ વિશેષતા વિનાના તે સરળ માર્ગને જૂઠ્ઠું' નામ આપી તે સમયના ચડભડાટવાળા ભિક્ષુ-સઘમાં વિશેષ પુર પાડવી તેઓને અનુચિત લાગી હોય અને તેથી જ તેઓએ તે માર્ગને કેાઇ જૂદા નામે ન પ્રકટ કર્યાં હોય એ સંભવતુ છે. હું આ વાતને પણ સ્વીકારૂ' છું કે, સાધારણ રીતે થાય છે તેમ આ માર્ગમાં પણ ક્રમે ક્રમે પક્ષાપક્ષ થતા રહ્યા હશે, મતાગ્રહ ચાલુ રહ્યા હશે અને હઠવાદ પણ વધતા રહ્યો હશે અને આખરે તેના પરિણામમાં વે તાંબર દિગંમરની જેમ નજીવા ભેદને લીધે પણ આ નનામા માર્ગને ખીજા માર્ગની પેઠે તદ્ન જૂઠ્ઠું થવું પડયું હશે. હવે જો આપણે એમ કલ્પીએ કે, વીરાત્ મીા સૈકાથી નામ વિનાના આ સરળ માર્ગ પ્રચલિત થયા હાય અને ત્યાર પછીના ૫-૬ સૈકાઓ વીતતાં સુધી પક્ષાપક્ષી, મતાગ્રહ અને હઠવાદનું રસાયન ખાઈને પુષ્ટ થયા હોય અને છેવટ વીરાત્ ૮૮૨ વર્ષે ચૈત્યવાસને નામે સ`સારમાં પ્રકટ થયે હોય તે તે સભવતુ છે–વીશત્ ૮૮૨ વર્ષે પ્રકટ થએલા ચૈત્યવાસનું મૂળ, મને એ સરળ માર્ગમાં જ ભાસતુ હોવાથી મે અહીં આ જાતના ઉલ્લેખ કર્યાં છે.
કોઇ પણ ધાર્મિકસ્થિતિની શરૂઆત ઘણી સાદી હોય
