________________
૧૩૫
દુસાધ્ય એવા કડક ત્યાગના માગને બદલી આ મધ્યમ માર્ગ જેવા સરળ અને ઉપયોગી માર્ગને આશ્રય લઇ પિતાનું આત્મ કલ્યાણ સાધે અને લોક કલ્યાણ પણ સાધે. તે વખતે જે ભિક્ષુઓ વચ્ચપાત્રવાદના સખત વિરોધી હતા. અને વર્ધમાનના કડક ત્યાગના અનુયાયિઓ હતા, તેઓ ઉપર આ મધ્યમ માર્ગ કદાચ અસર ન કરી શકે, પરંતુ જે ભિક્ષુઓ વચ્ચપાત્રવાદને પણ સ્વીકાર કરતા હતા તેમ સ્વકલ્યાણ અને પરકલ્યાણના આકાંક્ષી હતા તેઓને આ મધ્યમ માર્ગ ગમે તેમાં જરાય નવાઈ જેવું નથી. પણ આ હકીકત સંભવિત છે કે, તેઓ કઈ રીતે પિતાની વર્ધમાન પ્રતિની ભક્તિને-શ્રદ્ધાને-ઓછી કરવા ચાહતા ન હતા તેથી બુદ્ધના મધ્યમ માર્ગને અનુસરતાં પિતાનું વર્ધમાનાનુયાયિત્વ ગુમાવવું પડે એવા ભયથી તેઓએ પિતાના વડિલને માર્ગ દીપાવવા એક એવે આ મધ્યમ માર્ગ જેવો સરળ અને ઉપગી માર્ગ કાઢ ધાર્યો હતે-કાઢયે હતે-કે, જે દ્વારા તેઓ બદ્ધ ભિક્ષુઓની પેઠે લેક સેવા કરી શકે અને પિતાનું આત્મસ્વાથ્ય પણ સાચવી–મેળવી–શકે. આ મધ્યમ માર્ગને અનુસરનારા જૈન ભિક્ષુઓએ પિતાના તે માર્ગનું કઈ ખાસ વિશેષ નામ આપ્યું હોય એમ જણાતું નથી. અને તે માર્ગનું જુદું નામ હેય તે સંભવતું પણ નથી. કારણ કે, તે જૈન ભિક્ષુઓએ માત્ર વર્ધમાનના કડક આચારેને ચેડા નરમ કર્યા હતા, મઠવાસને વા વસતિવાસને સ્વીકાર્યું હતું, વસ્ત્રપાત્રની ઉપયોગિતા તેઓને સમ્મત હતી, ઉપદેશ દ્વારા, ગ્રંથરચનાદ્વારા, મંત્ર તંત્રદ્વારા
