________________
૧૩૧ આ એક પણ ઉલ્લેખ મને મળી શકે નથી. તેથી જ વર્તમાન આચાર્યોના? અને નગરશેઠના વહાલામાં વહાલા દેવદ્રવ્યના સિદ્ધાંત માટે મારે ઉપર પ્રમાણે અભિપ્રાય જણાવવું પડે છે–પડે છે.
જે વાત અંગેના મૂળ પાઠમાં નથી, તે વાત તેનાં ઉપાંગમાં, નિયુક્તિઓમાં, ભાખ્યામાં ચૂર્ણિમાં, અવચૂર્ણિ એમાં અને ટીકાઓમાં શી રીતે હોઈ શકે? ઉપાંગે, નિયુંપક્તિએ, ભાળે, ચૂર્ણિ, અવચૂર્ણિઓ અને ટીકાઓ એ બધા છે એટલા માટે જ લખાય છે–લખાયા છે કે, કેઈ પ્રકારે મૂળની વસ્તુ સ્પષ્ટ થાય. નહિ કે, મૂળમાં રહેલી કઈ જાતની અપૂર્ણતાને તે ગ્રંશે પૂરી કરે. હું માનું છું ત્યાં સુધી મૂળના વ્યાખ્યાનરૂપે લખાએલા તે ગ્રંથમાં, જેનો મૂળમાં ગંધ નથી તે “દેવદ્રવ્ય શબ્દ કે તેને લગતી હકીકત કોઈ પ્રકારે આવવી સંભવતી નથી, છતાં જે તે તે ગ્રંથકારોએ પિતપિતાના વાતાવરણ અને પરિસ્થિતિને અનુસરીને મૂળને લગતા તે તે ગ્રંથમાં કયાંય આ નિર્મળ ઉલ્લેખ કર્યો હોય તે “ચૈત્ય” શબ્દના જિનગૃહ વા જિનબિમ્બ અર્થની પેઠે તેની પ્રાચીનતા કે વિધેયતા સિદ્ધ થઈ શકતી નથી. પરંતુ તે ઉલ્લેખ, પરિસ્થિતિજન્ય થતાથએલા-કેટલાક ઉમેરાએમાંને એક ઉમેરો-વધારે–ગણી શકાય ખરે, હું તે ત્યાં સુધી માનું છું કે, શ્રમણ ગ્રંથકારે, જેઓ પાંચ મહાવ્રતના પાલક છે, સર્વથા હિંસાને કરતા નથી, કરાવતા નથી અને તેમાં સમ્મતિ પણ આપતા નથી, જેઓ માટે કઈ જાતને દ્રવ્યસ્તવ વિધેય રૂપે હોઈ શકતા નથી તેઓ
