________________
પ
આપ સાહિત્યવિકાર જન્ય આપના મૂર્તિપૂજાના અનાદિવાદના એકાંતને કાંઈક ઢીલા કરશે અને વધુમાનના અનેકાંત માર્ગ ઉપર દૃષ્ટિ રાખી અમૂર્તિ પુજાની સાથે પ્રેમથી વર્તશે તા હું મારી આ નિબંધ માટે થએલા ઉજાગરાઓને પશુ. લેખે લાગ્યા ગણવાની વ્યાજબી કામના કરી શકીશ. દેવદ્રવ્યવાદ.
હવે મારા ત્રીજો મુદ્દા નામે ‘દેવદ્રવ્ય ' વાદ છે, તેની વિગતવાર શરૂઆત મારે અહીથી કરવાની છે. • ચૈત્યવાદ ના મુદ્દા સાથે આ મુદ્દે ઘણા વિશિષ્ટ સબંધ ધરાવે છે તેથી જ મે' પ્રથમ ચૈત્યવાદને ચૌં છે અને ત્યારબાદ તુરત જ આ મુદ્દાને ચર્ચવા ઉચિત મા છે—જેઓ એમ માને છે કે, જ્યાં મૂર્તિ હોય ત્યાં દેવદ્રવ્ય હાવું જ જેઈએ, તેનું આ મત મારા મત પ્રમાણે અયુક્ત છે છતાં ઘડીભરને માટે આપણે તેને માની લઈએ, તા પણ જે કારણેાથી દેવદ્રવ્યની અવિહિતતા અને અર્વાચીન કલ્પના ઠરી શકે છે તે કારણેા આ છે.—ઉપર પ્રમાણે જણાવેલી ચૈત્યવાદવાળી ચર્ચાથી આપ સા કોઈ જાણી શકયા હશેા કે, મૂતિ વાદ, ચૈત્યવાદ પછીના છે એટલે તેને ચૈત્યવાદ જેટલા પ્રાચીન માનવાને આપણી પાસે એક પણ એવુ મજબૂત પ્રમાણુ નથી કે, જે શાસ્ત્રીય ( સૂત્રવિધિ નિષ્પન્ન ) હાય વા ઐતિહાસિક હૈાય. આમ તે આપણે અને આપણા કુલાચાર્લ્સે સુદ્ધાં મૂર્તિવાદને અનાદિના ઠરાવવાની તથા વમાન ભાષિત જણાવવાની ખણુગાં ફુંકવા જેવી વાતા કર્યાં કરીએ છીએ, પણ જ્યારે તે વાર્તાને સિદ્ધ કરવા