________________
જ
આપવાનુ મારું કન્ય ચૂકીશ નહિ. તેા પણ આગળ જાવેલા, શ્રીશીલાંકસૂરિએ કરેલા, આચારાંગના કેટલાક પાઠાના અવળા અર્થા ઉપરથી અને આ ચૈત્ય ' શબ્દના અથ ઉપરથી આપ સૌ કોઈ જોઈ શક્યા હશેા કે, ટીકાકારાએ અનેં કરવામાં પેાતાના સમયને જ સામે રાખી કેટલું બધું જોખમ ખેડયું છે. હું આ ખામતને પણ સ્વીકારૂં છું કે, જો મહેરબાન ટીકાકાર મહાશયેએ મૂળના અ મૂળના સમય પ્રમાણે જ કર્યાં હોત તા જૈનશાસનમાં ૧તમાનમાં જે મતમતાંતરા જોવામાં આવે છે તે ઘણાં ઓછાં હાત અને ધર્મને નામે આવું અમાસનુ અધારૂં પણ ઘણું ઓછુ. વ્યાપત.ક્લેશમાં સત્ર આગ્રહ જ રાણેા હોય છે અને તેથી સાહિત્યનાં મૂળ સત્યે, ધૂળમાં મળી ગએલાં છે–મળતાં જાય છે, પણ કાના ભાર છે કે, તે સાહિત્યવિકારને અટકાવી મૂળને ખરાખર કાયમ રાખી શકે ? હા ! ! ! હું ભૂસું છું કે, મૂળ તે હમેશાં ધૂળમાં જ રહે છે, માટે તે તદ્ન સડી જવા ચેગ્ય છે અને તેમાંથી પ્રકૃતિદેવી સુંદર વૃક્ષને ઉગાડે છે તેમ આપણાં ભાગ્યે કોઈ સુંદર વૃક્ષની ઉત્પત્તિ માટે જ આપણાં ( જીવતાં જાગતાં ) મૂળા પશુ સડતાં ડાય તે તે સ‘ભવતું અને ઘટતું છે.
મારી આ ખીજા મુદ્દાની ચર્ચાથી આપને એ ખામત ધ્યાનમાં આવી હશે કે, ચૈત્ય અને તેના પ્રાચીન અને પ્રધાન અર્થનું સ્વરૂપ શું છે? તેમાં પરિસ્થિતિ પ્રમાણે જે જે ફેરફારો થયા છે અને છેવટ જે વિકાર થયા છે તે પણ આપના ધ્યાનમાં આવ્યા હશે. આટલા ઉપરથી જે
