________________
૧૧૭ સ્ત્રીય આચરણે આચરીને અને કેટલીક કૃત્રિમતાઓ કરીને નષ્ટ ભ્રષ્ટ કરી નાખ્યું છે, છતાં તેઓ, મૂર્તિ–પૂજકતાને દા કરે છે એને હું ધર્મદન્મ કે ઢગ સિવાય બીજું માની શકતું નથી. પૂજ્યની મૂર્તિને પુતળીની પેઠે મન ગમતી રીતે નચાવતાં પણ તેની પૂજકતાનું સૈભાગ્ય આ સમાજે જ પ્રાપ્ત કર્યું છે !!!!આ સ્થિતિથી તે એક મૂર્તિપૂજક તરીકે મને પણ દુઃખ થાય છે. - હું આગળના એક પ્રમાણમાં જણાવી ગયે છું કે, આપણા પૂર્વજોએ ચૈત્યને પૂજવા માટે નહિ, પણ તે તે મરનાર મહાપુરુષની યાદગીરી રાખવા માટે બનાવ્યાં હતાં. પરંતુ પાછળથી તેની પૂજા શરુ થઈ હતી અને તે આજ સુધી પણ ચાલી આવી છે. જે ભાઈ, એક પદાર્થના વિકાસક્રમને ઈતિહાસ સમજી શકે છે, તે જ ભાઈ ઉપરની બાબતેને સહજમાં સમજી શકશે. પરંતુ જે ભાઈના મનમાં વર્તમાન ધર્મ, તેના વર્તમાન નિયમો અને તેમાં પરાપૂવથી પેસી ગએલી કેટલીક અસંગત રુઢિઓ તથા વર્તમાન મૂર્તિપૂજા વિગેરે અનાદિનું ભાસતું હશે–-રાજા ભરતના સમયનું લાગતું હશે-તે બંધુને હું જાતે શાસ્ત્રો વાંચવાની ભલામણ કર્યા સિવાય બીજું કાંઈ સમજાવી શકતું નથી. આપ સૈ કઈ જાણે છે કે, વડનું બી કેટલું બધું સૂક્ષ્મ અને હલકું હોય છે, પણ તે દહાડે અનેક જાતના અનુકૂળ સંગો મળવાથી તે જ બી એવું રૂપ ધારણ કરે છે કે, જેની કલ્પના પણ આપણને આવી શકતી નથી. આ જ પ્રકારે પદ્ધતિ માત્ર, જેની શરુઆત તદ્દન સાદી, અ૮૫