________________
બાળકે સુદ્ધાં પિતાના પૂજ્ય પુરૂષના જીવનને એક વાર સાંભળવાનું તે વીસરતાં નથી. તેના નામની ખાતર લાખ રૂપિયાને હેમ થાય છે, તેની સ્થાપના (ભૂતિ) ને વાસ્તે કરે રૂપિયા ખર્ચાયા છે, અને તે ખર્ચ વર્તમાનમાં પણ ચાલુ જ છે. એવા શ્રી વર્ધમાનને જૈન સમાજ વચ્ચે જણવવા કે પરખાવવા તે માતા પાસે મોસાળનાં વખાણ કરવા જેવી પુનરૂક્તિ માત્ર છે. જે કે જૈન સમાજ વર્ધમાન સાથે આટલે ગાઢ પરિચય ધરાવે છે તે પણ હું એટલું હિમ્મત પૂર્વક જણાવી શકું છું કે વર્તમાન શ્રદ્ધાળુ વર્ગ તે મહાપુરૂષના અંતર્ગત જીવનથી કે વાસ્તવિક જીવનથી ઘણે થડ પરિચય ધરાવે છે. એમ હોવાથી જ વર્ધમાનની મૂર્તિ માટે અઢળક ધન ખર્ચનારા-શ્રીમતે કે ઉપદેશકે (સાધુ) તેમનું યથારિત જીવન દેરવા કે દેરાવવા આ યુગમાં પણ અશક્ત રહ્યા છે. જેઓને ધરથી પુરાણી દંતકથાઓ, મિશ્ર કથાઓ કે માટી મેટી બડાઈની બનાવટી વાત સાંભળવાને સ્વભાવ પડે છે અને જેઓના વિડિલે તરફથી પણ તે સ્વભાવને જ પિષણ મળે જાય છે તેઓ ભાગ્યે જ કોઈ પણ એતિહાસિક સત્યયથાર્થ સત્ય તરફ લક્ષ્ય કરતા દેખાયા છે.
જેન સમાજ વિશેષ કરીને વ્યાપારી સમાજ હેવાથી તેની નજર ધાર્મિક ઈતિહાસ તરફ ભાગ્યે જ વળે છે. વ્યાપાર અને નિર્વાહની પ્રવૃત્તિની તીવ્રતાને લીધે અને તેમાં વિશેષ સાવધાની રાખવાની જરૂર હોવાથી નિરવકાશ એવા જેનેને સત્યાગવેષણ માટે ઘણું જ ઓછો સમય મળે છે. સત્ય