________________
૧૦૫
(૧)
×
>
રચારૂં ’(સ૦ પૃ૦ ૧૨૧ ) ( ૧ ) “ અનુરોવવાચાળ રડ્યારૂં ‘—( સ૦ પૃ૦ ૧૨૨ ) તથા ( ૬ ) હુનિયામાળ રડ્યારૂં, મુનિવાળાળ ઘેાડું –( સ૦ પૃ૦ ૧૨૫ ) એ પાંચ સ્થળે ‘ ચૈત્ય ” શબ્દના ઉપયોગ થએલા છે. સમવાયાંગ સૂત્રમાં એક એવું પ્રકરણ છે, જેમાં મારે અંગમાં આવેલા વિષયેાની નેાંધ કરેલી છે. તે સ્થળે ઉપ૨ના પાંચ ઉલ્લેખા આવેલા છે. તેમાં જણાવ્યું છે કે, “ જ્ઞાતાધમ કથા સૂત્રમાં જ્ઞાતાનાં ચૈત્ય, ઉપાસકદશા સૂત્રમાં ઉપાસકનાં ચૈત્ય, અતકૃદશા સૂત્રમાં અંતકૃતાનાં ચૈત્ય, અનુત્તર પપાતિકદશામાં અનુત્તીપપાતિકાનાં ચૈત્ય અને વિપાકમાં દુ:ખ વિપાકવાળાનાં અને સુખ વિપાકવાળાનાં ચૈત્યે કહેલાં છે. ” આ ઉલ્લેખામાં પણ ‘ ચૈત્ય ’ ના તે પ્રધાન અર્થ ‘ચિતા ઉપર ચણેલું સ્મારક જ ઘટી શકે છે. અર્થાત્ જો ‘ જ્ઞાત ’ શબ્દને ટીકાકારે કરેલા ‘ ઉદાહરણ ? અથ આપણે કબૂલ રાખીએ તા ‘ જ્ઞાતાનાં ચૈત્યા' ને અર્થ આ પ્રમાણે થાય છેઃ— જ્ઞાતા॰ ’ સૂત્રમાં જેનાં જેનાં ઉદાહરણા દર્શાવ્યાં છે તેનાં ‘ ચૈત્યેા ’ પણ તેમાં વર્ણવેલાં છે અને આ ચૈત્યો ' તે ચિતા ઉપર ચણેલાં સ્મારક સિવાય બીજા સ’ભવતાં નથી. એ જ રીતે-ઉપાસકદશા સૂત્રમાં નિરૂપાએલા ઉપાસકોનાં ચૈત્યો, 'તકૃદશા સૂત્રમાં જણાવેલા અંતગઢ પુરૂષાનાં ચેત્યા, અનુત્તીપપાતિક દશા સૂત્રમાં સૂચવાએલા અનુત્તરવિમાનગામિનાં ચૈત્યા અને વિપાક સૂત્રમાં નોંધાએલા તે તે દુઃખી અને સુખી પુરૂષાનાં ચૈત્યે એ બધા ઉલ્લેખાના સમન્વય પણ ‘જ્ઞાતાનાં
,
C
X