________________
આગમ કથાનુયોગ-૬
૦ ત્રાયશ્ચિશક દેવોની કથા -
કોઈ દિવસે શ્યામતિ અણગારે શ્રદ્ધાથી – યાવત્ – પોતાના સ્થાનેથી ઊભા થઈને જ્યાં ગૌતમસ્વામી બિરાજતા હતા ત્યાં આવ્યા. ગૌતમસ્વામીને વંદના-નમસ્કાર કરીને – યાવત્ – પર્યુપાસના કરતા આ પ્રમાણે પૂછ્યું, હે ભદંત ! શું અસુરરાજ, અસુરેન્દ્ર ચમરને ત્રાયઢિશક દેવ છે ? – હાં, છે – ૦ અસુરકુમારના ત્રાયશ્ચિંશક દેવની ઉત્પત્તિ :
હે શ્યામહસ્તિ ! તે કાળે, તે સમયે આ જંબુદ્વીપ નામક દ્વીપના ભારતવર્ષમાં કાકંદી નામે નગરી હતી. તેમાં તેત્રીશ ગૃહપતિ શ્રમણોપાસક રહેતા હતા. તેઓ ધનાઢ્ય – યાવત્ - અપરિભૂત હતા. તેઓ જીવ–અજીવના જ્ઞાતા અને પુણ્ય–પાપને હૃદયંગમ કરીને વિચારતા હતા. એક સમય હતો જ્યારે તેઓ પરસ્પર સહાયક ગૃહપતિ શ્રાવકો પહેલા ઉગ્ર, ઉગ્રવિહારી, સંવિગ્ન, સંવિગ્નવિહારી હતા. પણ ત્યારપછી તેઓ પાર્થસ્થપાર્શ્વસ્થ વિહારી, અવસત્ર-અવસગ્નવિહારી, કુશીલ–કુશીલ વિહારી, યથાણંદ અને યથાણંદ વિહારી થઈ ગયા.
ઘણાં વર્ષો પર્યત શ્રમણોપાસક પર્યાયનું પાલન કરીને, અર્ધમાસિક સંલેખના દ્વારા શરીરને કૃશ કરીને તથા ત્રીશ ભક્તોનું અનશન દ્વારા છેદન કરીને, તે સ્થાનની આલોચના અને પ્રતિક્રમણ કર્યા વિના જ કાલના અવસરે મૃત્યુ પામીને તેઓ અસુરકુમાર રાજ અસુરેન્દ્ર ચમરના ત્રાયશ્ચિંશક દેવના રૂપે ઉત્પન્ન થયા. – ૪ – ૪ - ૪ -
વળી ત્રાયશિક દેવ નામ શાશ્વત છે તેઓ કોઈ સમયે ન હતા – નથી કે નહીં હોય તેમ નથી. – યાવત્ - અબુચ્છિત્તિ નયની અપેક્ષાએ તેઓ નિત્ય છે, પહેલાના દેવો ચ્યવે છે અને બીજા ઉત્પન્ન થાય છે. ૦ વૈરોચન રાજ બલીન્દ્ર આદિ ઇન્દ્રોના ત્રાયશ્ચિંશક દેવો –
– બિભેલ સન્નિવેશના તેત્રીશ શ્રમણોપાસકો બલિન્દ્રના ત્રાયઢિશક થયા.
– નાગેન્દ્ર ધરણ, ભૂતાનંદ – યાવતું મહાઘોષ ઇન્દ્રના ત્રાયશ્ચિંશક દેવો વિશે પણ આ પ્રમાણે જાણવું.
– ભારત વર્ષના પલાશક સંનિવેશના પરસ્પર સહાયક તેત્રીશ શ્રમણોપાસક ગૃહપતિ એ જ રીતે શક્રેન્દ્રના ત્રાયશ્ચિંશક દેવો થયા.
– ચંપાનગરી નિવાસી તેત્રીશ શ્રમણોપાસક ગૃહપતિ એ જ રીતે ઇશાનેન્દ્રના ત્રાયશ્ચિંશક દેવો થયા.
– આ જ પ્રમાણે સનકુમારેન્દ્ર – યાવત્ – અય્યતેન્દ્રના વિષયમાં જાણવું. ૦ આગમ સંદર્ભ :ભગ ૪૮૭;
૦ ચંદ્રદેવની કથા - –૦- સંક્ષિપ્ત પરીચય :
ચંદ્ર જ્યોતિષ્ક દેવોનો ઇન્દ્ર છે. પૃથ્વીથી ૮૮૦ યોજન ઊંચે ગયા પછી તેનું સ્થાન
