Page Text
________________
૧૬૬
આગમ કથાનુયોગ-૬
પણ તેનો સત્કાર કર્યો. અન્યદા ફરી દ્રવ્ય માંગ્યું. પંડિતે ફરી પણ દ્રવ્ય આપ્યું. ત્યારે રાજાએ મંડિતનો અતીવ સત્કાર–સન્માન કર્યા.
આ પ્રકારે તેની પાસેથી બધું જ દ્રવ્ય પાછું મેળવી લીધું. પછી તેની બહેનને પૂછયું કે, હવે મંડિત પાસે કંઈ દ્રવ્ય છે ? ત્યારે તેણીએ કહ્યું કે, બસ આટલું જ દ્રવ્ય હતું. ત્યારે તે મંડિતને મૂલદેવ રાજાએ શૂળીએ ચડાવી દીધો. (આ જ રીતે ધમર્થીિ જીવોએ સંયમના હેતુથી નિરાની અભિલાષાથી જીવન ધારણ કરવું જોઈએ.).
૦ આગમ સંદર્ભ :ઉત્ત.ચૂષ ૧૧૮, ૧૧૯;
ઉત્ત.મૂ. ૧૨ની બ્ર – x — — — ૦ મખ્ખણની કથા :
(આ કથાના શો રાજા શ્રેણિકની કથામાં આવી ગયેલ છે.)
રાજગૃહી નગરીમાં મમ્મણ નામે એક ગૃહસ્થ હતો. તેને ઘણાં કલેશથી, ઘણી પીડા વેઠીને પુષ્કળ દ્રવ્ય એકઠું કરેલું હતું. તે પૂરું ખાતો કે પીતો પણ ન હતો. તેણે પોતાના પ્રાસાદના ઉપરના ભાગમાં એક બળદ તૈયાર કર્યો હતો – આ બળદ અનેક ક્રોડ દ્રવ્યોનો બનેલો હતો. તે સમગ્ર બળદ સુવર્ણમય અને પર્યાપ્ત માત્રામાં દિવ્ય રત્નોથી યુક્ત હતો. તેના શીંગડા શ્રેષ્ઠ વજરત્નના બનેલા હતા અને તે બળદ વિશાળકાય હતો.
ત્યારપછી તે મમ્મણ શ્રેષ્ઠીએ તેવો જ અનેક ક્રોડો દ્રવ્યોનો બીજો બળદ બનાવવો શરૂ કર્યો. તે પણ ઘણો બધો નિર્માણ પામ્યો. પરંતુ હજી પહેલા બળદ જેવો જ તે બળદ પૂર્ણ થયો ન હતો. તેટલામાં ચોમાસું આવ્યું. ત્યારે તે બળદના નિર્માણ નિમિત્તે માત્ર કછોટો મારીને નદીના પૂરમાંથી લાકડાઓને ઉતારતો હતો.
આ તરફ રાજા પોતાની રાણી સહિત વર્ષોમાં અવલોકન નિમિત્તે નીકળેલો હતો. ત્યારે રાણીએ મમ્મણને આવી સ્થિતિમાં જોતા તેણીને અતિ કરૂણા ઉત્પન્ન થઈ કે, અરેરે! આ ઘણો ગરીબ લાગે છે ત્યારે તેણી અમર્ષથી બોલી કે, આ પ્રમાણે સત્ય વાત સાંભળી છે કે, રાજાઓ મેઘનદી સદશ હોય છે. ઇત્યાદિ. જુઓ આ બિચારો ગરીબ પેટ ભરવા માટે કેટલો કલેશ કરી રહ્યો છે.
ત્યારે રાજાએ તેને બોલાવીને કહ્યું કે, તું કેમ આટલું કષ્ટ ભોગવે છે ? (તારે શું દુઃખ છે ?) ત્યારે મમ્મણે કહ્યું કે, મારા બે બળદની જોડી પુરી થતી નથી. ત્યારે રાજાએ કહ્યું, હું તને સો બળદ આપું, તારે જોઈએ તે લઈ લે. ત્યારે મમ્મણે કહ્યું મારે તે બળદોનું કોઈ પ્રયોજન નથી. મારી પાસે એક બળદ છે તેવો જ બીજો બળદ મારે તો પૂરિત કરવો છે. ત્યારે રાજાએ પૂછયું કે, તારી પાસે કેવો બળદ છે ? ત્યારે મમ્મણે કહ્યું કે, મારે ઘેર ચાલો તો તમને બતાવું. ઘેર લઈ જઈને તેણે પોતાનો સુવર્ણ–રત્નનો બનાવેલો બળદ બતાવ્યો. રાજાએ કહ્યું કે, હું મારો આખો રાજ્યભંડાર ઠાલવી દઉ તો પણ હું તારો આ બીજો બળદ બનાવી ન શકું. તારે આટલી બધી ઋદ્ધિ છે, છતાં તું આવું કૃપણ જીવન જીવે છે. તારી તૃષ્ણાને ધિક્કાર છે.
મમ્મણે કહ્યું કે, જ્યાં સુધી હું આ બળદને પુરો ન કરી શકું ત્યાં સુધી મને સુખ
| SR No. | 005013 |
| Book Title | Agam Kathanuyoga Gujarati Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Shrut Prakashan Nidhi |
| Publication Year | |
| Total Pages | 274 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, Story, & agam_related_other_literature |
| File Size | 5 MB |