Agam Kathanuyoga Gujarati Part 05

SR No.: 005013
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrut Prakashan Nidhi
Total Pages: 274
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Story, & agam_related_other_literature
File Size: 5 MB

Page 166

પ્રકિર્ણક કથાનક
૧૬૫
૦ પંડિત ચોરની કથા :
બેન્નાતટ નગરે મંડિક નામે તંતુવાય (વણકર) હતો. તે પારકું દ્રવ્ય ચોરવાની ટેવવાળો હતો. તે દુષ્ટવ્રણયુક્ત વાળો છે તેવું લોકોમાં ફેલાવી ઘુંટણમાં હંમેશા ભીનો લેપ લગાવી રાજમાર્ગે તંતુવાય શિલ્પ (વણકર કર્મથી) જીવન જીવતો હતો. જ્યારે તે ચાલતો-ફરતો ત્યારે પણ હાથમાં દંડ લઈને પગ વડે પિડા પામતો હોય તે રીતે ક્યાંય પણ જતો–આવતો. પરંતુ રાત્રિના ખાતર પાડીને દ્રવ્ય પ્રાપ્ત કરી નગરની નીકટના ઉદ્યાનમાં કોઈ જગ્યાએ ભૂમિગૃહે જઈને તે ચોરીનું દ્રવ્ય દાટી કે છુપાવી દેતો હતો.
તે સ્થાને તે મંડિત ચોરની બહેન રહેતી હતી. તે ભૂમિગૃહ મધ્યે એક કુવો હતો. ત્યાં તે ચોર દ્રવ્યને ભરીને લાવતો. તેની બહેન કુવા પાસે પૂર્વેથી રાખેલા આસને બેસીને પગને ધોવાના બહાને જતી, પગ વડે તે દ્રવ્ય ગ્રહણ કરીને કૂવામાં નાંખતી. એ પ્રમાણે નગરને ઘમરોળતા કાળ વીતતો જતો હતો. ચોર પકડનાર (કોટવાળ) તેમને પકડી શકતા ન હતા. તે નગરમાં ઉપદ્રવ વધતો ગયો.
ત્યાં મૂળદેવ રાજા હતો. (તે કઈ રીતે રાજા બન્યો. તે વૃત્તાંત મૂળદેવની કથામાં જોવો) તેણે કોઈ બીજા નગરરક્ષકની સ્થાપના કરી. તે પણ ચોરને પકડી ન શક્યો. ત્યારે મૂળદેવ પોતે નીલપટ્ટ ઓઢીને રાત્રે નીકળ્યો. મૂળદેવ ઓળખાય નહીં તે રીતે એક સભામાં બેસીને રહ્યો. જ્યારે તે મંડિત ચોર ત્યાં આવ્યો ત્યારે તેણે પૂછ્યું, અહીં કોણ બેઠેલ છે? ત્યારે મૂળદેવે કહ્યું કે, હું કાપેટિક છું.
ત્યારે મંડિત ચોર તેને સાથે લઈને ચાલ્યો. કોઈ ઈશ્વરના ઘરમાં ખાતર પાડ્યું. ઘણું બધું દ્રવ્ય ચોર્યું. મૂળદેવની પીઠ પર ચઢાવીને નગરની બહાર ગયા. મૂળદેવની આગળ જઈને ચોરે તલવાર વડે ભૂમિ ખોદી. ભૂમિગૃહમાં ગયા. ચોરે ત્યાં દ્રવ્યને છૂપાવવાનું શરૂ કર્યું. પોતાની બહેનને કહ્યું કે, આ મહેમાનને પગ ધોવા પાણી વગેરે આપ.
ત્યારે તેણીએ કૂવાના તટ પાસે બેસીને, પગ ધોવાના બહાને પગ વડે દ્રવ્ય ગ્રહણ કરી કૂવામાં નાંખી દઉં એમ વિચાર્યું. પગ ધોતી વખતે મૂલદેવના અતિ સુકુમાર પગ જોઈને તેણીને લાગ્યું કે, આ તો કોઈ ભૂતપૂર્વ રાજા છે અને રાજ્યભ્રષ્ટ થયો જણાય છે. તેણીને મૂલદેવ પરત્વે અનુકંપા થઈ. તેથી તેણીએ તેના પગના તળીયે સંજ્ઞા કરી કે, અહીંથી નાશી જા નહીં તો ફોગટનો માર્યો જઈશ. ત્યારે મૂલદેવ ચૂપચાપ ભાગી ગયો.
ત્યારપછી મંડિતની બહેને બૂમો પાડવી શરૂ કરી કે, આ તો ભાગી જાય છે, ભાગી જાય છે. મંડિત તલવાર લઈને તેની પાછળ દોડ્યો. મૂળદેવે રાજપથે અતિ નીકટ જાણીને ગોપાઈને બેસી ગયો. ચોર ત્યાં તલવાર પછાડીને પાછો ચાલ્યો ગયો. પછી ભૂમિગૃહે પાછો ફર્યો. સવારે પાછો રાજમાર્ગની શેરીમાં ચાલ્યો ગયો. ત્યાં તંતુવાય કર્મ કરવા લાગ્યો. તેને રાજાના પુરુષોએ બોલાવ્યો.
મૂલદેવે તેને બોલાવી આસન આપ્યું. તેનો સત્કાર કર્યો તેની સાથે ઘણી જ મીઠી વાતો કરી. પછી કહ્યું કે, મને તારી બહેન પરણાવ. મંડિતે પોતાની બહેનના મૂલદેવ સાથે વિવાહ કર્યા. રાજા તેની સાથે ભોગ ભોગવવા લાગ્યો. કેટલાંક દિવસો ગયા બાદ રાજાએ મંડિત પાસે દ્રવ્ય (નાણાં) મંગાવ્યા. ત્યારે મંડિતે લાવીને ઘણું બધું દ્રવ્ય આપ્યું. રાજાએ