________________
પ્રકિર્ણક કથાનક
૦ કલ્કીની કથા ઃ
હે ગૌતમ ! દુરંત પ્રાંત તુચ્છ લક્ષણવાળો, ન દેખવા લાયક, રૌદ્ર, ક્રોધી, પ્રચંડ, આકરો, ઉગ્ર ભારે દંડ કરનાર, મર્યાદા વગરનો, નિષ્કરુણ, નિર્દય, ક્રૂર, મહાક્રૂર, પાપ મતિવાળો, અનાર્ય, મિથ્યાસૃષ્ટિ એવો કલ્કિ નામનો રાજા પાડલિપુત્ર નગરે થશે.
પાપી એવો આ રાજા ભિક્ષાભ્રમણ કરવાના વૃત્તિવાળા શ્રી શ્રમણ સંઘને કદર્થના પમાડશે, હેરાન કરશે, જ્યારે તે કલ્કિ રાજા કદર્થના કરશે ત્યારે હે ગૌતમ ! જે કોઈ ત્યાં શીલયુક્ત મહાનુભવ, અચલિત સત્ત્વવાળા, તપસ્વી અણગારો હશે, તેઓનું સાન્નિધ્ય વજ્રપાણિ, ઐરાવણ વાહન એવા સૌધર્મેન્દ્ર કરશે. તે વખતે શ્રીપ્રભ નામના મહાયશા, મહાસત્ત્વવાળા, મહાગુણ ભાગ અણગાર જૈનશાસનમાં વર્તતા હશે.
૦ આગમ સંદર્ભ :મહાનિ ૮૨૨;
X
• કચ્છ, મહાકચ્છ, નમિ, વિનમીની કથા ઃ
-X—
-
૧૫૫
તિત્થો. ૬૭૩;
(કચ્છ આદિ ચારેની કથા આ પૂર્વે આવી ગયેલ છે. જેમાં કચ્છ અને મહાકચ્છનું વર્ણન મુખ્યત્વે તીર્થંકર ઋષભદેવની કથામાં અને નમિ – વિનમીનું વર્ણન મુખ્યત્વે ચક્રવર્તી ભરતની કથામાં આવી ગયેલ છે. અહીં તેમનો સામાન્ય પરીચય આપેલ છે.)
-
કચ્છ
ભગવંત ઋષભદેવનો એક પુત્ર કચ્છ હતો. મહાકચ્છ તેનો ભાઈ હતો. જ્યારે ભગવંત ઋષભદેવે દીક્ષા લીધી ત્યારે તેમની સાથે કચ્છે અને મહાકચ્છે પણ દીક્ષા ગ્રહણ કરેલી. થોડો વખત તેઓ ભગવંત ઋષભની સાથે પણ વિચર્યાં હતા. પણ ભિક્ષા મળતી ન હોવાથી થોડા સમય બાદ દીક્ષા છોડીને તેઓ જટાધારી તાપસ થઈ ગયા હતા. નમિ કચ્છનો પુત્ર હતો.
મહાકચ્છ – મહાકચ્છની કથા ઉક્ત કચ્છની કથા માફક જ જાણવી. વિશેષ એ કે તેનો પુત્ર વિનમી હતો.
મિ – ભગવંત ઋષભનો પૌત્ર અને કચ્છના પુત્રનું નામ નમિ હતું. જ્યારે ભગવંતે દીક્ષા લીધી ત્યારે તેમણે બધાં પુત્રોને રાજ્યનો ભાગ આપેલો, તે વખતે મિ અને વિનમિ ત્યાં હાજર ન હોવાથી તેમને રાજ્યભાગ મળેલો ન હતો. તેથી તેઓ ભગવંતની પાછળ—પાછળ રાજ્યભાગ માટે ફરતા હતા.
ત્યારે નાગકુમાર ધરણેન્દ્રએ તેમને સમજાવેલ કે ભગવંત તો હવે રાજ્યાદિનો ત્યાગ કરી ચૂક્યા છે, તેમની પાસે રાજ્યનો ભાગ માંગવો ઉચિત નથી. પછી ધરણેન્દ્રએ તેમને કેટલીક વિદ્યાઓ શીખવી હતી. ત્યારપછી નમિએ વિનમી સાથે વૈતાઢ્યગિરિની શ્રેણિમાં કેટલાંક નગરો વસાવ્યા હતા.
જ્યારે ભરત ચક્રવર્તી દિગ્વીજય યાત્રાએ નીકળ્યા અને વૈતાઢ્યગિરિ પહોંચ્યા, ત્યારે નમિ—વિનમિનું તેની સાથે મહાયુદ્ધ થયેલું. પણ તેને ચક્રવર્તી જાણી પછી નિમ– વિનમિ તેને શરણે ગયેલા. ત્યારે નમિએ ભરત ચક્રવર્તીને મહાર્ણ, મહાઈ, મહાર્થ ભેટણું ઉપહાર તરીકે આપેલું હતું.