________________
૨૪૬
આગમ કથાનુયોગ-૧
પર બેઠા. ત્યાં બેસીને ચંપી કરાવતા તેનો સઘળો થાક ઉતરી ગયો. તે તેલ મર્દન અને ચંપી કરનારા પુરુષો – મર્દન કાર્યમાં નિપુણ, પ્રતિપૂર્ણ હાથ–પગવાળા, હથેળી અને પગના તળીયા સુકોમલ હોય તેવા, મર્દન કરવામાં અને મર્દન કર્યા પછી શરીરમાં પ્રવેશ કરાવેલ તેલને બહાર કાઢવાનાં ગુણોમાં અતિશય મહાવરાવાળા, અવસરજ્ઞ, કાર્યદક્ષ, મર્દન કરનારાઓમાં અગ્રેસર, કુશળ, મેધાવી, પરિશ્રમને જીતનારા અર્થાત્ મજબૂત બાંધાવાળા હતા. એવા પુરુષોએ મર્દન–ચંપી કરી.
તે ચંપી એવી હતી કે, જેથી હાડકાંઓને સુખ ઉપજે, માંસને સુખ ઉપજે, ત્વચાને સુખ ઉપજે, રોમરાજીને સુખ ઉપજે. આ રીતે ચાર પ્રકારની સુખદાયક અંગ શુશ્રષાવાળી ચંપી વડે ચંપાયેલા તે સિદ્ધાર્થ રાજા થાકરહિત થઈને કસરત શાળામાંથી બહાર નીકળે છે. કસરત શાળાથી બહાર નીકળીને જ્યાં સ્નાનગૃહ છે ત્યાં આવે છે, આવીને ખાનગૃહમાં પ્રવેશ કરે છે. પ્રવેશ કરીને નાનમંડપમાં સ્થાપેલા ખાનપીઠ (-બાજોઠ) ઉપર સુખપૂર્વક બેઠા. તે નાનપીઠ ગુંથેલા મોતીઓના સમૂહથી મનોહર, વિવિધ મોતીઓ તથા રત્નોથી જડિત એવા તળીયાવાળી અને રમણીય હતી.
ત્યાં સિદ્ધાર્થ ક્ષત્રિયે પુષ્પરસ મિશ્રિત જળ, સુગંધી પદાર્થ મિશ્રિત જળ, ઉષ્ણજળ, પવિત્ર તીર્થજળ અને સ્વાભાવિક નિર્મળ જળ વડે કલ્યાણ કરવામાં પ્રવિણ એવા નાનવિધિપૂર્વક પૂર્વ વર્ણિત કુશળ પુરષો દ્વારા સ્નાન કર્યું. તે સ્નાન અવસરે ઘણાં પ્રકારના સેંકડો કૌતુક કર્યા બાદ કલ્યાણપ્રદ શ્રેષ્ઠ સ્નાનવિધિ પૂર્ણ થતાં રૂંવાટીવાળા, અતિ કોમળ સ્પર્શવાળા અને સુગંધી એવા લાલ વસ્ત્ર વડે શરીરને લુંછવામાં આવ્યું. ત્યાર પછી જરા પણ ફાટ્યા–તુટ્યા વગરનું સ્વચ્છ અને અતિ મૂલ્યવાનું દૂષ્યરત્ન અર્થાત્ ઉત્તમોત્તમ વસ્ત્ર ધારણ કર્યા..
– તે સિદ્ધાર્થ ક્ષત્રિયના શરીર ઉપર સરસ–સુગંધી એવા ગોશીષ ચંદનનો લેપ કરવામાં આવ્યો. પવિત્ર માળા પહેરી, શરીર ઉપર કેશર મિશ્રિત સુગંધી ચૂર્ણનું વિલેપન કર્યું, મણિઓથી જડેલા સોનાના આભૂષણ પહેર્યા. અઢારસરો, નવસરો, ત્રિસરો, એકસરો હાર ગળામાં ધારણ કર્યો. લંબાયમાન મોતીનું ઝુંબનક અને કમ્મરે કંદોરો પહેર્યો તે બધાં વડે સુશોભિત લાગતા હતા. કંઠને શોભિત કરાવનાર વિવિધ આભૂષણ ધારણ કર્યા. આંગળીઓમાં વેઢ–વીંટી વગેરે પહેર્યા, કેશની શોભા વધારતા આભૂષણ ધારણ કર્યા. રત્નજડિત સોનાના કડાં અને બાજુબંધથી તેની બંને ભુજાઓ ખંભિત થઈ ઉઠી. પોતાના સ્વાભાવિક સૌંદર્યથી દીપતા એવા તે સિદ્ધાર્થ રાજાએ કાનમાં કુંડલો પહેર્યા જેનાથી તેનું મુખ ચમકવા લાગ્યું. મુગટ વડે મસ્તક દેદીપ્યમાન થયું. હૃદય હાર વડે ઢંકાઈને દર્શનીય બન્યું. વીંટી વડે આંગળીઓ પીળી પ્રભાવાળી બની.
તે સિદ્ધાર્થ રાજાએ લાંબા અને લટકતા એવા વસ્ત્રનું ઉત્તરાસંગ કર્યું. વિવિધ મણિ–રત્નોથી જડિત એવા સુવર્ણના બહુમૂલ્ય પ્રભાવાલા અને નિપુણ કારીગરોએ બનાવેલા ચળકાટ મારતા તથા સાંધાઓને બરાબર જોડીને ચીવટપૂર્વક બનાવાયેલા વિશિષ્ઠ અને મનોહર વીરવલયો પહેર્યા. આવું તો તે રાજાનું કેટલું વર્ણન કરવું ? તે રાજા કલ્પવૃક્ષ સમાન અલંકૃત અને વિભૂષિત થયેલો. સિદ્ધાર્થ રાજાએ મસ્તક ઉપર કોરિંટ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org