________________
અંદરના ઘટ
૧૯૭
આજે સવારે ઇંગ્લેંડથી આવી પહોંચેલી મેલ-બેટ એ સમાચાર લાવી હતી. એ મેલ-બાટ બીજે દિવસે બપોરે ઇંગ્લેંડ પાછી ફરવાની હતી, અને એવી વાયકા હતી કે, વિલ ફોડતી વખતે અને વાંચતી વખતે હાજર રહેવા રેવ૦ એબેનેઝર તેમાં જ ઊપડી જવાના હતા.
―――――
મેસ લેથિયરી પોતાની ઝાળા-પથારીમાં* કપડાં બદલ્યા વિના જ આડો પડયો હતા. તેથી કંઈ તે ઊંઘી ગયો હતો એમ માનવાને કારણ નથી. છેલ્લા અઢી મહિનાથી – દુરાંદેની હેાનારત પછી — તે ભાગ્યે જ ઊંધ્યો હશે. ખાલી ધેનમાં પડયા જેવા સૂઈ રહે, એટલું જ. ભારે આઘાતો જેમના ઉપર આવી પડયા હોય તેવા માણસેાની એવી ΟὝ વલે થાય છે. દિવસે તે પૂરો જાગ્રત હેતે નથી, અને રાતે પૂરો ઊંઘમાં હાતા નથી. દિવસે એ પથારીમાંથી બહાર હેાય અને રાતે પથારીની અંદર હોય, એટલો જ ફેર !
તેની રાતે સ્વપ્નામાં વીતતી અને દિવસે દિવા-સ્વપ્નમાં
કોઈ કોઈ વખત તો બપોર પછીના આખે! વખત તે પોતાના કમરાની બંદર તરફ ઊઘડતી બારીએ, સ્થિર અને શૂનમૂન થઈ, પોતાની કોણી બારીની ધાર ઉપર ગોઠવી, અને બે મૂઠીઓ ઉપર કાન ટેકવી, ઊભા રહેતા; અને પેાતાના મકાનની ભીંતે દુરાંદેને તાણી બાંધવાના કડા તરફ જોયા કરતા. એ કડા ઉપર હવે કાટ ચડવા લાગ્યા હતા.
આપણું જીવન એક મુસાફરી જેવું હોઈ, આશા તેના માર્ગદર્શક ભામિયા હોય છે. એ ભેામિયા ન હાય, તે માણસ સ્થિર થઈને ઊભા રહે. આગળ જવાનું લક્ષ્ય ન હાય, એટલે ચાલવાની તાકાત પણ ન રહે. નસીબની તાકાત આપણી નૈતિક તાકાતને પણ એક બાજુથી સ્પર્શતી હાય છે. હતાશા એ એક રીતે આત્માની પણ અપંગતા બની રહે છે: મહાન આત્મા જ તેને સામને કરી શકે.
* ‘હંમેક’. -ખલાસીએ જાળી કે કપડાના બે છેડા એ ખાજા તાણી ખાંધી લટકતી પથારી કરે છે તે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
