________________
૧૬૦
પ્રેમ-બલિદાન શંખલા ચૂસવાથી તેને ખાવાનું મળતું તેમ થોડી ઘણી તેની તરસ પણ છીપતી. કરચલા તો તેને ગરમ કરેલા પથરા વચ્ચે ભૂજ લેવા પડતા કારણ કે રાંધવા માટે તેની પાસે કશું વાસણ જ ન હતું.
દરમ્યાન વરસાદ શરૂ થવા લાગ્યો હતો. કાયદેસર વરસાદ નહિ; એ વરસાદથી તો પીવાનું પાણી મળે, પરંતુ આ તો ટાઢી ટાઢી તીણી સોયો જ - જે કપડાંને પલાળીને શરીરમાં ભેંકાય; પણ પીવા માટે તો ઘૂંટડોય પાણી ન આપે. એ વરસાદથી તે કપડેલને ભીંજાયેલે જ રહે એ જુદું.
વરસાદ એ તે સ્વર્ગમાંથી વરસતો આશીર્વાદ કહેવાય. પણ આ વરસાદ તે મદદ કશી જ કરે; માત્ર તીવ્ર દુ:ખ જ ઊભું કરે. એક અઠવાડિયા સુધી આવો વરસાદ વરસતો જ રહ્યો.
રાતે તેની બખોલમાં તે સૂવા જતો, ત્યારે માત્ર થાકને કારણે તે થોડું ઊંઘતો. બાકી તો સમુદ્રના મચ્છરો તેને આખી રાત ફેલ્યા કરતા. - તેને ધીમે તાવ લાગુ થયો હતો. એ તાવની ગરમીથી જ તે ટકી રહ્યો હતો. જો કે, તાવની એ મદદ ભારે મોટું ઉધાર-પાસું ઊભું કરતી હોય છે.
તેને પોતાના કામકાજ અંગે વારંવાર પાણીમાં પડી તરીને જવુંઆવવું પડતું. ઉપરાંત બધું કામ ઊભા ઊભા જ કરવાનું હતું. તેનાં કપડાં કદી સુકાતાં જ નહિ. વરસાદ ઉપરાંત દરિયાના પાણીની છોળોથી પણ તેનાં કપડાં ભીંજાતાં જ રહેતાં; અને દરિયાનું પાણી આમેય ઝટ સુકાતું હોતું નથી.
અલબત્ત, ભીના કપડે જ રહેવાની આદત માનવ શરીર પાડી શકે છે. લંડનની શેરીઓમાં કેટલાંય ગરીબ આઇરિશ સ્ત્રી-પુરુષ-બાળક અને જુવાન છોકરાઓ લગભગ નગ્નાવસ્થામાં આખો શિયાળો ખુલ્લી હવામાં, વરસાદમાં અને બરફમાં પડી જ રહે છે. તેઓ એ જ સ્થિતિમાં જીવે છે અને મરે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
