________________
પ્રેમમલિદાન
સવારે ઊઠતી વખતે તેણે, પંચેાતેર હજાર ફ઼ાંકની ત્રણ બૅ ક-નાટાવાળી પેલી રૅતેની સ્પ્રિંગ-બૉકસ એ પટાની દાબડીમાં જ મૂકી દીધી. પછી તેણે એ પટો કમર ઉપર રાબેતા મુજબ પહેરી લીધા.
૧૦.
દુરાંદે ઊપડયું એટલે બધા મુસાફરો પોતપેાતાના સામાન સંભાળી લઈ, પછી જહાજ જોવા નીકળ્યા. પેલા ટુરિસ્ટે અને પેલા પૅરીસિયને પહેલાં સ્ટીમ-બાટ જોયેલી નહિ, એટલે તેઓ એની બધી વિગતો ફરતા ફરતા જોવા લાગ્યા તથા વખાણવા લાગ્યા.
ધીમે ધીમે સેંટ મૅલેા નાનું થતું ગયું અને છેવટે દેખાતું બંધ થયું. મહાસાગર શાંત સ્થિર પથરાયેલા હતા. દુરાંદે પેાતાની પાછળ ફીણના લાંબા સફેદ ચાસ મૂકી આગળ વધતી હતી.
ફ઼્રાંસના સેંટ મૅલાથી ઇંગ્લેંડ ઍક્ઝીટર સુધી હવામાં સીધી લીટી દારીએ, તે ગ્યર્નસી બરાબર વચમાં આવે. જોકે, દરિયામાં કદી સીધી લીટીએ જવાનું બનતું નથી. અલબત્ત, સ્ટીમ-બાટ પાતાની વરાળશક્તિને કારણે, સઢવાળાં જહાજો કરતાં સીધી લીટી સાચવી પણ શકે.
સમુદ્ર એ ખરેખર વિવિધ અનેક બળાના જોડાણ રૂપ સત્ત્વ છે; ત્યારે સ્ટીમ-બાટ વિવિધ-યંત્રાના જોડાણ રૂપ કરામત છે. કુદરતી બળા અમર્યાદ શક્તિવાળાં મંત્રા છે; ત્યારે માનવ યંત્રા મર્યાદિત શક્તિવાળી કરામત છે. આમ એક બાજુ કુદરતી અખૂટ બળ અને બીજી બાજુ બુદ્ધિ-સંગઠિત યંત્રબળ, એ બે વચ્ચેના સંઘર્ષ, એટલે વહાણવટું.
યંત્રમાં રહેલા માનવ સંકલ્પ અંધ જેવા અખૂટ બળની બરોબરી કરી શકે છે. અલબત્ત, કુદરતનાં બળાને પણ પેાતાનું આયોજન હશે જ. કોઈ કુદરતી શક્તિ અંધ ન હોઈ શકે. જડ તત્ત્વો પણ અમુક પ્રયોજનસર જ પોતાની કામગીરી બજાવતાં હોવાં જોઈએ. આપણે એ કુદરતી યંત્રને સમજી ન શકીએ તે કારણે, તે બળાને અંધ ન જ કહી શકીએ. માણસે એ કુદરતી બળાના કાયદા શેાધી કાઢવા પ્રયત્ન કરવા જોઈએ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
