________________
પ્રેમ-બલિદાન દૂરથી જાણે કોઈ જંગી જળચર હાથીના બે ઊભા દંતૂશળો પાણીની સપાટીની ઉપર નીકળ્યા હોય તેવો દુ ખડકોનો દેખાવ હતો. એ દંકૂશળો છેક ઉપરની ટોચ આગળથી એકબીજાને લગભગ અડતા હોય એટલા નજીક આવેલા હતા. એ ખડકોની નીચે પાણીમાં આવેલી જળચર રાક્ષસોની નગરીના પ્રવેશદ્વાર જેવા એ બે દંકૂશળો ગણાય !
આ જોડિયા દંકૂશળો જ દુર્ઘ-ખડકો તરીકે ઓળખાતા. અલબત્ત, તેમાંનો મોટો ૬૦ ફૂટ ઊંચો હતો, તેને “મોટો દુ' કહેતા અને બીજો ૪૭ ફૂટ ઊંચો હતો તેને “નાનો દુ” કહેતા. પણ એ બે ઉપરાંત એ ખડક-માળમાં બીજા અનેક ખડકો છે.
તેમાંના એક વિચિત્ર ખડકનું નામ હોમે (મનુષ્ય') છે. ગયા સૈકામાં કેટલાક માછીમારો રસ્તો ભૂલી ત્યાં જઈ પહોંચ્યા હતા. તે ખડકની ટોચ ઉપર તેમણે માણસનું મડદું પડેલું જોયું હતું. તેની આસપાસ કેટલાંય દરિયાઈ શંખલાં-છીપલાં પડ્યાં હતાં, અર્થાત આ ખડકને અથડાઈ તૂટેલા જહાજમાંથી બચેલા કોઈ માણસે ત્યાં આશરો લીધેલો, અને આવાં બધાં શંખલાં – છીપલાંનાં જંતુઓ ખાઈને જિવાય તેટલું જીવવા તેણે પ્રયત્ન કરેલો; પણ તે દરમ્યાન કાંઈ મદદ આવી ન મળવાથી છેવટે ને મરી ગયો હશે. એ ખડકનું નામ તેથી લ'હોમ પડ્યું હતું.
આવા નિર્જન વેરાન ખડકોનો મહાસાગરમાં શો ઉપયોગ હશે, એ કોણ કહી શકે? ત્યાં જે બનતું હોય કે થતું હોય તે જાણવાનો માણસને પણ કશો રસ હોતો નથી. દુર્ઘ ખડકો આવા એકલ-વાસી છે. તેમની આસપાસ નજર પહોંચે ત્યાં સુધી કેવળ વમળે ચડેલું અફાટ પાણી જે દેખાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org