________________
૧
—લીસ વર્ષ પહેલાં સેટ મૅલામાં એક શેરી હતી
અત્યારે તે નથી રહી.
૧૭
જૅકેસાદ
એ શેરી એટલે, સામસામાં એકબીજા તરફ ઢળતાં લાકડાનાં ઘરોની બે પંક્તિઓ, અને તેમની વચ્ચે થઈને વહેતી ગટર. લોકો એ ગટરના બે સામસામા કિનારાએ એક એક પગ મૂકીને ચાલ્યા જતા.
એ શેરીનાં સામસામાં ઘરો, એકબીજાનાં કપાળ પાસે લાવીને જાણે કોઈ ગુનાની સંતલસ કરતાં હોય, એવાં દેખાતાં હતાં. એ મકાનોના દેખાવ એવા હતા કે, ગળા-કાપુ, માથા-વાઢ, માં-ફાડ એવા શબ્દો તરત યાદ આવે.
એ શેરીનાં કંઈક જાણીતાં મકાનોમાંના એકનું નામ ‘જૅક્રેસાર્દ’ હતું. અમે તે મકાનને જાણીતું કહ્યુ તે એ અર્થમાં કે, ઘરબાર વિનાનાંને સસ્તામાં પડી રહેવાના અડ્ડા તરીકે એ ઘણાને જાણીતું ગણાય. દરેક શહેરમાં, પણ ખાસ કરીને તે બંદરોએ, વસ્તીની નીચે ઠરતા ગાટ જેવાં કેટલાંક માણસા હોય છે: પેાલીસે પણ પકડી ન શકે તેવા ભામટા, કાયમ ધંધા-રોજગાર વિનાનાં રહેતાં માણસા, દરેક પ્રકારનાં ચીંથરાં અને તેમને પહેરવાની દરેક રીત અજમાવનારાં કંગાલા, અપ્રમાણિકતામાં નિષ્ફળ નીવડેલા, દેવાળિયાઓ, જેમણે ડંખવાનું બંધ કર્યું છે એવા અંતરાત્મા, ઘર-ફાડ ચારી કરવામાં નિષ્ફળ નીવડેલા પામરો, અનિષ્ટ-દુરાચાર-ભ્રષ્ટતા જ આચરતાં રહેતાં સ્ત્રી-પુરુષો - જેમના દરેક પ્રકારનો સંકોચ દૂર થઈ ગયો છે અને જેમની માણસ
૮૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org