________________
કડવી ફરજ હિંદુસ્તાનની અંગ્રેજ સરકાર આખી મનુષ્યજાતના ઇતિહાસમાં કદી જાણવામાં ન આવેલી એવી, શુદ્ધમાં શુદ્ધ હેતુઓવાળી એટલું જ નહિ પરંતુ પ્રજાના હિતનાં ભલામાં ભલાં કાર્યો કરનારી સરકાર છે,” એવી મિ. જે. એસ. મિલે પિતાની માન્યતા પ્રગટ કરી છે. અને હિંદુસ્તાનમાં લાંબો વખત જુદા જુદા અધિકાર ભોગવીને અંતે નાણાંખાતાના પ્રધાન બનેલા સર જોન સ્ટ્રેચીએ લખેલા “હિંદુસ્તાન” (૧૮૯૪) નામના પુસ્તકમાં જણાવ્યું છે કે, “મિલે જણાવેલી વાત હજુ પણ સાચી છે એ વિષે મને જરા પણ શંકા નથી...... આખી દુનિયામાં એવો એક પણ દેશ નથી
જ્યાં આવી ઉત્તમ અને સુધરેલી રીતે રજ્ય ચલાવવામાં આવતું હોય, અને છતાં છેકે પાસેથી અટલે એ છે કર લેવામાં આવતા હોય.”
Jain Education International
For Private & Personale Only
