________________
૨૧૧
બત્રીશી-૩, લેખાંક-૨૧
ઉત્તર : શી રીતે ?
પ્રશ્ન : આ રીતે, ધારો કે કોઈ એક ગ્રુપમાં પાંચ મહાત્મા છે. છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી પાંચે મહાત્મા રોજ નવકારશી કરે છે. દરમ્યાન એક મહાત્માને શ્રીદશવૈકાલિકનો સ્વાધ્યાય કરતી વખતે પ્રમત્ત ૨ બોય શબ્દો સ્પર્શી ગયા. દૈનિક એકાસણાં શાસ્ત્રીય છે આવો ખ્યાલ આવ્યો. તો શું “હવે અશાસ્ત્રીય એવી નવકારશીની પરંપરાને છોડીને હું શાસ્ત્રીય એવી એકસણાની પરંપરા ચાલુ કર્યું આવું વિચારીને તેઓ નવકારશીની પરંપરાને રદ ન કરી શકે ?
ઉત્તર : ભાઈ મારા ! ગાડીને ઊંધે પાટે ક્યાં ચઢાવો? હું જે કહી રહ્યો છું તે ગીતાર્થ મહાત્માઓ દ્વારા દેશ-કાળ વગેરે પરિસ્થિતિને જોઈને પ્રવર્તેલી પરંપરાઓ માટે કહી રહ્યો છું. આહારસંશા-રસનાની લાલસા વગેરેના કારણે પેસી ગયેલી રોજિંદી નવકારશી વગેરે રૂપ શિથિલતાઓ માટે નહીં. આવી શિથિલતાઓને તો વહેલામાં વહેલી તકે દફનાવી દેવામાં જ કલ્યાણ છે. ઉંઘ કે નશા વગેરેની અસર હેઠળ ડ્રાઈવર હાઈવેને ચાતરીને આઘોપાછો થતો હોય તો એ અટકાવવું ઇચ્છનીય બની જ રહે એવું કોણ નથી માનતું ?
પ્રશ્ન પણ જે પરંપરા શિથિલ એવા યતિઓના કાળમાં પ્રવર્તી હોવાની સંભાવના હોય તો એ તો રદ કરી શકાય ને ?
- ઉત્તર : ગ્રન્થકારે પ્રસ્તુત બત્રીશીના છઠ્ઠા શ્લોકની વૃત્તિમાં કહ્યું છે કે - શિષ્ટાંત્યસંહેડપિ તવૂષણમચાવ્યમ્ આશય એ છે કે ઘણા કાળથી ચાલી આવેલી પરંપરાના આદ્યપ્રવર્તક કોણ હતા ? સંવિગ્ન ગીતાર્થ હતા? કે અસંવિગ્ન? અગીતાર્થ ? આનો હાલ નિર્ણય નથી. એમ, એ પ્રવર્તકના સમકાલીન અન્ય ગીતાર્થોને એ માન્ય હતું કે નહીં?
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
