Page Text
________________
सर्वज्ञाज्ञालोप आज्ञाभङ्गः । एकेनापि साधुना आधाकर्मसेवादिकृतं दृष्ट्वा तत्साध्वालम्बनेनापरोऽपि साधुस्तत् सेवनं कुरुते, तं दृष्ट्वा अन्योऽपीत्येवं यावत् सर्वेऽप्यकार्ये प्रवर्त्तन्ते, सर्वप्राणिनां सुखाभिलाषित्वात्, एवं च संयमस्य तेषां सर्वथा छेदः स्यादित्यनवस्था । तथा साधुना प्रव्रज्याग्रहणकाले सर्वं सावधं योगं प्रत्याख्यामीत्युक्तम् । तदुक्तौ च प्राणिवधानुमतिजनकत्वादाधाकर्म न भोज्यं इति परमार्थत उक्तं स्यादतस्तद् भुजानेन तेन यथावादो भग्नः स्यात्ततोऽयथावादित्वादहो एते अन्यथावादिनोऽन्यथाकारिण इत्यादि गृहस्थाशङ्कोत्पादकत्वाच्च मिथ्यात्वं ।
विराधना-आत्मादित्रिप्रकारा ॥ विराधना चात्मसंयमप्रवचनभेदेन, तत्त्रिविधा। तत्राधाकर्म, साधोः प्रायः प्राघूर्णकस्येव गौरवेण गृहिणा क्रियते इति स्वादु स्निग्धं च तत् स्यात्ततः स्वादुतया तस्मिन् प्रचूरे स्निग्धे च भक्षिते ज्वरविसूचिकादिव्याधयस्तस्य कदाचित् स्युः, ततश्च ज्ञानादीनां विराधकः स्यात्, तथाहि-तस्य सूत्रार्थपौरुष्यकरणात् सूत्रार्थहानेर्ज्ञानस्य नाशः, शरीरविह्वलादितया चारित्रादिश्रद्धानत्रुटेर्दर्शनस्य, प्रत्युपेक्षणाद्यभावाच्च चारित्रस्य नाशः स्यादित्यात्मविराधना। वैद्येन च विचिकित्सायां क्रियमाणायां તેનું ગ્રહણ સર્વજ્ઞો વડે નિષિદ્ધ કરાયેલ છે.
૨) અનવસ્થા - એક પણ સાધુને આધાકર્મ ખાતો જોઈને તેનું આલંબન લઈને બીજો પણ સાધુ તેનું સેવન કરે. બીજાને જોઈને ત્રીજો - એમ આગળ વધતા બધાજ પ્રાણીઓ સુખાભિલાષી હોવાથી બધાજ અકાર્યમાં પ્રવર્તે. એમ કરતા તેઓના સંયમનો સર્વથા ઉચ્છેદ = નાશ થઈ જાય.
૩) મિથ્યાત્વ :- સાધુ વડે દીક્ષા વખતે “સર્વ સાવધ યોગને ત્યાગુ છું.” એમ બોલાયું છે. એટલે કે એ બોલવા દ્વારા પ્રાણીનો વધ જેમાં થાય એવું આધાકર્મ ન ખવાય એમ પરમાર્થથી કહેવાયું હોય છે. હવે જો તેને ખાય તો બોલેલું ખોટું થઈ જાય. અને બોલ્યા પ્રમાણે કરનાર ન હોવાથી “અહો, આ લોકો બોલે બીજું અને કરે બીજું” ઈત્યાદિ ગૃહસ્થોને આશંકા કરાવનાર બને છે. “શંકાથી સમકિત જાય' એ ન્યાયે મિથ્યાત્વ પમાડે અને પામે.
• વિરાધનાના “આત્મ” વગેરે ત્રણ પ્રકાર છે ૪) વિરાધના :- ૩ પ્રકારે. (૧) આત્મ (૨) સંયમ (૩) પ્રવચન.
(૧) આત્મવિરાધના :- આધાકર્મ પ્રાયઃ કરીને મહેમાનની જેમ સાધુના ગૌરવથી કરાય છે. માટે તે સ્વાદિષ્ટ અને સ્નિગ્ધ હોય છે. સ્વાદિષ્ટપણાથી એ વધારે અને સ્નિગ્ધ ખાવાથી ક્યારેક તાવ-અજીર્ણાદિ રોગો થાય..અને તેનાથી જ્ઞાનાદિનો વિરાધક થાય.
જ્ઞાન વિરાધના :- (તાવાદિમાં) તે સૂત્ર-અર્થ પોરસી ન કરી શકે અને તે ન કરે તો સૂત્ર-અર્થની હાનિથી જ્ઞાનનો નાશ થાય.
દર્શન વિરાધના - શરીરની વિદ્વતાદિથી ચારિત્રાદિની શ્રદ્ધા તૂટી જવાથી દર્શનનો નાશ થાય.
ચારિત્ર વિરાધના :- પડિલેહણાદિ ન કરી શકવાથી, ચારિત્રનો નાશ થાય. આ રીતે આત્મવિરાધના થાય.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004970 |
| Book Title | Pind Vishuddhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kulchandrasuri, Punyaratnasuri |
| Publisher | Divya Darshan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 506 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |