Page Text
________________
सम्बन्धः । इह च विभक्तिलोपविभक्तिव्यत्ययानुस्वारलोपादिकं यत्र दृश्यते, तत्र सर्वत्र प्राकृतत्वात्तद्द्रष्टव्यमिति न न्यूनाधिकत्वदोषो वक्तव्यः।
पिण्डोद्गमविषयक - षोडशदोषाः ॥ तत्र ‘आहाकम्मत्ति', आधानमाधा, प्रस्तावात्साधुप्राणिनां यथाऽमुकस्मै साधवे इदं भक्तादि देयमित्यादिक्रियेति तत्त्वम्, यद्वा आधाय = सङ्कल्प्य कर्म = क्रियेति विगृह्य निरुक्तवशेन यकारलोपादाधाकर्मिकेत्युद्गमदोषस्तद्योगाद्भक्ताद्यपि १। तथा 'उद्देसिय'त्ति अनुस्वारलोपादुद्देशो यावदर्थिकादिप्रणिधानमित्युद्गमदोषस्तेन निर्वृत्तं तत्प्रयोजनं वेत्यौदेशिकं भक्तादि । इह दोषभणनप्रक्रमे यद्दोषवतो भक्तादेरभिधानं तद्दोषदोषवतोरभेदविवक्षणा ज्ञेया, एवमन्यत्रापि २। 'पूईकम्मे यत्ति' उद्गमादिदोषरहिततया पवित्रस्य सतो भक्तादेरविशुद्धिकोटिकतयाऽपवित्रेण भक्तादिनैव सह मीलनात् पूतेरपवित्रस्य कर्म करणमिति पूतिकर्म तद्योगाद्भक्ताद्यपि, चः समुच्चये ३। 'मीसजाए यत्ति' मिश्रेण गृहिसाध्वादिप्रणिधानलक्षणभावेन जातं पाकादिभावमुपगतं मिश्रजातं, भक्ताद्येव, चः पूर्ववत् ४ । થતાં એટલે પિણ્ડવિષયક ૧૬ દોષો છે. એમ બે ગાથા દ્વારા કહેવાયું છે. અહીં ક્યાંક જે વિભક્તિ લોપવિભક્તિ વ્યત્યય-અનુસ્વાર લોપ વગેરે જ્યાં પણ દેખાય ત્યાં બધે પ્રાકૃત ભાષાના કારણે છે એમ જાણવું. પરન્તુ શબ્દોના ન્યૂન-અધિકપણાનો દોષ ન જાણવો.
• પિડઉદ્ગમ વિષયક ૧૬ દોષો છે ૧) “ઝાદાઝ્મ = “ધાર્મ્સ આધાકર્મ શબ્દની વ્યુત્પત્તિ કહે છે, “ધાનમ્ Hધા' = સંકલ્પ. પિંડ વિષયક વાતો સાધુ માટે હોવાથી અહીં “સાધુ મહાત્માઓના સંકલ્પપૂર્વક એવો અર્થ લેવો, એટલે કે, “અમુક સાધુને આ ભોજનઆદિ આપવાના છે' વગેરે સંકલ્પ કરવારૂપ ક્રિયા તે આધાકર્મ જાણવું. અથવા ઉધાથ' માંથી જે “' કારનો લોપ થયો છે તે નિરુક્તિ = વ્યાખ્યાના લીધે છે તેથી આધાર્મિક એમ જાણવું. આ આધાકર્મ એ પ્રથમ ઉદ્ગમદોષ છે. એ સંકલ્પદોષનો યોગ આહાર સાથે થવાથી તે આહારાદિ પણ આધાકર્મ કહેવાય છે.
૨) “ઉદેસિય’ = “મોલ્ડિં ' આમાં અનુસ્વારનો લોપ થયો છે એમ જાણવું. ભોજનમાં યાવદર્થિકઆદિનું પ્રણિધાન એ ઉદ્દગમદોષ છે. એટલે ઉદેશથી બનેલું અથવા ઉદેશ છે પ્રયોજન જેનું તે ઔદેશિક ભક્તાદિ કહેવાય છે.
અહીં દોષને કહેવાના અવસરે દોષવાળા ભક્તાદિનું અભિધાન = કથન છે. તે દોષ અને દોષવાળાની અભેદ વિવક્ષાથી છે એમ જાણવું. આ જ પ્રમાણે આગળ બધામાં પણ જાણવું.
૩) “પૂરૂખે ' = “દૂતિર્ન ’:- ઉદ્દમાદિ દોષથી રહિત એવા પવિત્ર પણ આહારને અવિશુદ્ધકોટિપણાથી અપવિત્ર ભક્તાદિની સાથે ભેળવવાથી પૂતિ = અપવિત્ર કરવું. તે પૂતિકર્મ છે. તે દોષથી યુક્ત આહારાદિને પણ પૂતિકર્મ કહેવાય છે. “ઘ' એ સમુચ્ચય અર્થમાં જાણવો.
૪) “મીસના ' = મિશ્રનાd ’ :- ગૃહી અને સાધુ આદિના પ્રણિધાન = સંકલ્પભાવથી રાંધેલ ભક્તાદિ. “” પૂર્વવત્ જાણવો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004970 |
| Book Title | Pind Vishuddhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kulchandrasuri, Punyaratnasuri |
| Publisher | Divya Darshan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 506 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |