________________
३६०
૩૧
૩૪
बालवत्सायाः स्तन्याशनादिजीविशिशुकाया हस्ताद् गृह्णन्ति यदि बालः स्तनं धयन्नधयन्वा तया मुक्तो न रोदिति, रुदति च तस्मिन्नेति । केवलस्तन्यजीविशिशुकया च स्तनपानाबाले मुक्ते रुदत्यरुदति च तद्धस्तान्नेति । अपिबति च तया निक्षिप्ते ऽरुदति च स्तन्यजीविन्यपि तद्धस्ताद् गृह्णन्ति, रुदति च नेति। जिनकल्पिकादयश्च यावद्बालः केवलस्तन्यपायी तावत्तं मुक्त्वा ददत्या निरपवादात्तद्धस्ताद् भिक्षां न गृह्णन्ति । अयमत्र विभागः। केवलस्तन्यजीविनि पिबत्यपिबति च निक्षिप्ते रुदत्यरुदति च न गृह्णन्ति । स्तन्याशनादिजीविनि च पिबति निक्षिप्ते रुदत्यरुदति च न गृह्णन्ति । अपिबति मुक्तेऽरुदति गृह्णन्ति, रुदति च नेति ।२६। चः समुच्चये इति गाथार्थः ।।८६ ।। मूलगाथा- तह छक्काए गिण्हइ, घट्टइ आरंभइ खिवइ छ जई।
___ साहारणचोरियगं देइ, परक्कं परटुं वा।।७।। संस्कृतछाया- तथा षटकायान्गृह्णाति घट्टयत्यारभते क्षिपति दृष्ट्वा यति।
साधारणचोरितकं ददाति, पराक्यं परार्थं वा।।८७ ।। જતાં એને પીડા થાય.
અપવાદ :- સ્થવિરકલ્પી :- સ્તનપાન અને અશનાદિ પર જીવનાર શિશુવાળી = બાલવત્સા સ્ત્રીના હાથે ગ્રાહ્ય છે. જો બાળકને સ્તન ધવરાવતી હોય કે ધવરાવવાનું પતી ગયું હોય કે ન પણ ધવરાવતી હોય. પરન્તુ વહોરાવતી વખતે નીચે મૂકેલો એ બાળ રડે નહિ તો ગ્રાહ્ય છે. પણ જો તે રડે તો અગ્રાહ્ય છે.
કેવલ સ્તનપાન પર જીવતા શિશુને ધવરાવતી માતા એને સ્તનપાનથી દૂર કરીને નીચે મૂકે. ત્યારે એ બાળ રડે કે ન રડે, તેના હાથે અગ્રાહ્ય છે.
અપવાદ :- કેવલ સ્તનપાન પર જીવતો બાળ જો સ્તનપાન ન કરતો હોય અને નીચે મૂકવાથી રડે નહિ તો તે બાલવત્સાના હાથે ગ્રાહ્ય છે. રડે તો અગ્રાહ્ય છે. - જિનકલ્પીઆદિ :- કેવલ સ્તનપાન પર જીવનાર શિશુને મૂકી એની માતા ભિક્ષા આપે તો નિરપવાદંપણે તેના હાથે ગ્રહણ ન કરે. અહીં વિશેષ ફેરફાર આ પ્રમાણે જાણવો.
કેવલ સ્તન્યજીવી બાળ સ્તનપાન કરતો હોય કે ન કરતો હોય અને એને નીચે મૂકતાં રડે કે ન રડે. તોય તેના હાથે ગ્રહણ કરતાં નથી. સ્તનપાન અને અશનાદિ પર જીવનાર બાળ સ્તનપાન કરતો હોય. એને નીચે મૂકતા તે રડે કે ન રડે. ત્યારે પણ તેના હાથે ગ્રહણ કરતાં નથી. જો એ બાળ સ્તનપાન કરતો ન હોય. અને નીચે મુકતા રડે નહિ. ત્યારે તેના હાથે ગ્રહણ કરે. પરન્તુ સ્તનપાન ન કરતાં પણ બાળને નીચે મૂકતાં જો રડે તો તેના હાથે ગ્રહણ કરતા નથી.
મૂળગાથામાં છેલ્લે જે “ઘ' = “ઘ' છે તે સમુચ્ચયના અર્થમાં છે એમ જાણવું.W૮ll
મૂળગાથા-શબ્દાર્થ :- તદ = તથા, છU = છકાયજીવોને, શિક્ = ગ્રહણ કરતી હોય, ઘટ્ટ = સંઘટ્ટો કરતી હોય, ગામ = વિનાશ કરતી હોય, વિવ = ફેંકતી હોય, ટુ નવું = સાધુને જોઈને, સદાર = ઘણાની માલિકીનું, વરિયાં – ચોરી છૂપીથી, તે = આપે, પર = અથવા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org