________________
२६७
कए तारिसं सुईभूयं निव्वाणसुहजणयं चारित्तइयमुज्झियं, अमयभूओ सुयधम्मो पणासिओ। सयलसोक्खावासो मुक्को गुरुकुलवासो । अविय
'निर्व्वाणादिसुखप्रदे नरभवे जैनेन्द्रधर्म्मान्विते, लब्धे स्वल्पमचारुकामजसुखं नो सेवितुं युज्यते । वैडुर्यादिमहोपलौघनिचिते प्राप्ते च रत्नाकरे, लातुं ह्रस्वमदीप्तिकाचशकलं किं सांप्रतं साम्प्रतम् ।। १ ।। इत्यादि । परं अज्जवि अणुकुला में भवियव्वया । अज्जवि न किंपि नट्टं जउ नट्ठोवि सुहडोवि णिअत्तिऊण पुणरवि परबलं जिणइ । ता इण्हिं चेव गुरूणं सगासे गंतूण चारित्तं सेवेमित्ति चिंतिय
हरिओ मालाउ । दिट्ठो विसकम्मुणा इंगियागारेहिं लक्खिओ । जहा विरत्तो एसो तउ आसंकियचित्तेण तव्वासभवणे गएण गयवत्थाउ ताउ दट्ठूण उट्ठविऊण निभच्छियाउ धूयाउ निल्लक्खणाउ किमेवं भेहि विलसियं । निहाणभूओ तुम्भाणं भत्ता विरतो गच्छइ त्ति । ता जइ नियत्तावेउं सक्कह ता नियत्तावेह | अह न सक्कह ता पजीवणं मग्गह त्ति । तउ ताउ ससंभंताउ परिहियनियवसणाउ गच्छंतस्स तस्स पाएसु लग्गाउ। सामिय ! एगं अवराहं खमिऊण नियत्तह मा अम्हे अणुरत्ताउ भत्ताउ अणाहाउ चयसु । जउ दोसपरे वि जणे साहुणो खंतिपरा हवंति त्ति इच्चाइ भणिउमाढत्ताउ । तेण भणियं मा ભર્તાર વૈરાગી થઈને જઈ રહ્યા છે. જો તમે એમને વારી શકો તો વારો, જો ન વારી શકો તો આજીવિકા માંગો.” સંભ્રમપૂર્વક બન્ને ઉઠી. પોતાના વસ્ત્રો પહેરીને જતા એવા પતિના પગમાં પડી. “હે સ્વામી ! આ એક અપરાધની ક્ષમા આપીને પાછા વળો. ભર્તાર પ્રતિ રક્ત એવી અમોને અનાથપણે ના છોડશો. કારણ કે દોષવાળા લોકની ઉપર પણ સજ્જનો તો ક્ષમાવાળા જ હોય છે.” ઈત્યાદિ બોલવા લાગી. આષાઢાભૂતિએ કહ્યું, “હવે કાંઈ પણ બોલશો નહિ. હું વૈરાગી બન્યો છું. પ્રાણના ભોગે પણ હું અહીં રહીશ નહિ, કારણ કે, નવ નદ્ સરિસ-સર્િ-વનું વિિિરપબ્લિળરિનહો। અપ્પત્તजुन्नघापि कहावि पामरहिं पत्तो । । १ । । ता किं तत्थेव रई सो बंधइ, सुमरिऊण विज्झं च । चलिओ किं विणियत्तइ बहुयाहिवि, पत्थणाहिं तहा । । २ । ।
સારા-સુંદર-શ્રેષ્ઠ સલ્લકી નામક ઘાસના સમૂહવાળા વિંધ્યપર્વતને છોડીને મદનીયું, જ્યાં જૂનું અર્જુન ઘાસ પણ ન મળે એવા કોક પામરના ઘરે જઈ ચઢ્યું. તો શું તે ત્યાંજ રતિ પામે ? = ન જ પામે. તેમજ, વિંધ્યપર્વતને યાદ કરી એ તરફ ચાલે તો શું ઘણી-ઘણી પ્રાર્થનાઓ દ્વારા પણ પાછું વળે ? = ન જ વળે.
બન્ને પત્નીઓએ પતિદેવનો દૃઢનિર્ધાર જાણીને કહ્યું “જો એમ જ હોય તો અમારી આજીવિકા કરી આપો.” “ભલે એમ થાઓ” એમ દાક્ષિણ્યથી એ બન્નેનું વચન સ્વીકારીને આષાઢાભૂતિ પાછા ફર્યા. માત્ર સાત જ રાતમાં ભરતચક્રવર્તીના ચરિત્રને પ્રકાશતું “રાષ્ટ્રપાલ” નામનું નાટક રચ્યું. આષાઢાભૂતિના કહેવાથી વિશ્વકર્માએ સિંહરાજાને વિનંતિ કરી કે “હે દેવ ! આષાઢાભૂતિ દ્વારા “રાષ્ટ્રપાલ” નામક અપૂર્વ નાટક રચાયું છે. તેમનું એ નાટક ભજવાવવા યોગ્ય છે.” રાજાએ કહ્યું “મારી સામે તે નાટક જલ્દીથી ભજાવો.” વિશ્વકર્માએ કહ્યું “હે દેવ ! એ નાટક ભજવવા માટે મોટી સામગ્રી જોઈશે.” રાજાએ કહ્યું “જે કાંઈપણ જોઈશે તે હું મેળવી આપીશ.” નટે કહ્યું “હે દેવ !
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org