Page Text
________________
२४१
म कर्म-शिल्पाऽऽजीवनापिण्डं कथं लभते ? ' कांजीवनं यथा कृषीवलस्य गृहे भिक्षार्थं प्रविष्टः कृषीवलस्य पुरतः साधुर्भणति यथा यदि प्रभूतं द्रव्यं कृषिकारापकाद्वणिगादेः कृषीवलो लभते तदा हलादीनि शुभानि करोति । अथ स्तोकं तदा अन्यथापीति। कृषिकारापकोऽपि यदि प्रभूतद्रव्यवान् स्यात् तदा तानि शुभानि कारयति । अथ स्तोकद्रव्यवान् तदा अन्यथापीति। तच्छ्रुत्वा गार्यस्थ्ये कृष्यादिकर्म निपुणोऽसावासीदित्यादि पूर्ववत् । शील्पाजीवनं यथा शिल्पिनो गृहे प्रविष्टः शिल्पिनः शिलावर्त्तकादेः पुरतो जल्पति यथा यदि प्रभूतं द्रव्यं शिल्पी लभते तदा शुभानि देवकुलादीनि कारयति। अथ स्तोकं तदा इतरथा । एवं कारापकेऽपि वाच्यमिति । ततः शिल्पिकोऽसौ पूर्वमासीदिति संभाव्य स्वशिल्पित्वपक्षपातात्तस्यासावशनादि दापयतीति । एवं च यदुपजीवनेन यः पिण्डो लभ्यते स तेन व्यपदेश्यो ज्ञेय इति Tથાર્થરાદુરૂ II માણસની ગ્રીવાને બંધ કરે = દબાવે, મરે નહિ એ રીતે તેનો શ્વાસોશ્વાસ રૂંધે, તથા, “ઘરપતિછુપ્તયુદ્ધ = ધરતી પર પડવાથી સ્પર્શાયો છે પ્રતિસ્પર્ધીનો ખભો જેમાં એવું યુદ્ધ વગેરે પ્રગટ થાય છે.” આવી બધી સાધુની વાણી સાંભળીને એ મલ્લ સમજે કે “દીક્ષા પૂર્વે ગૃહસ્થપણે આ સાધુ મલ્લ હશે” એટલે સ્વગણ પ્રતિ પક્ષપાત થવાથી આહારાદિ અપાવે વગેરે બધી વાતો પૂર્વવત્ જાણવી.
કર્મ, શિલ્પ આજીવનાપિણ્ડ શી રીતે મેળવે ? • હવે “Íનીવન' બતાવે છે, “ર્ન' = કૃષિ વગેરે કર્મ લેવું.
ખેડૂતના ઘરે ભિક્ષા માટે ગયેલ સાધુ ખેડૂતને એમ કહે કે, “ખેતી કરાવનાર વાણિયા વગેરે પાસે ખેડૂત જ્યારે ઘણું દ્રવ્ય = પૈસા મેળવે છે ત્યારે હળ વગેરે સારા બનાવે છે. પણ જ્યારે ઓછું દ્રવ્ય મેળવે છે ત્યારે હળ વગેરે સારા ન પણ કરે. ખેતી કરાવનાર પણ જ્યારે ઘણાં પૈસા વાળો હોય છે ત્યારે તે પણ, તે હળાદિને સારા કરાવે છે અને જો ઓછા પૈસાવાળો હોય તો સારા ન પણ કરાવે.” આવું સાંભળીને પેલો ખેડૂત વિચારે કે, “દીક્ષા પૂર્વે જરૂર આ ખેતીમાં નિપુણ હશે” વગેરે. પછી એ ખેડૂત જે કરે તે પૂર્વવત સમજી લેવું, અર્થાત્ સ્વગણ પ્રતિ પક્ષપાત થવાથી આહારાદિ અપાવે વગેરે બધી વાતો પૂર્વવત્ જાણવી.
હવે “શિ7-3નીવન' બતાવે છે. શિલ્પીના ઘરે ગોચરી માટે પ્રવેશેલ સાધુ “શિતા-વર્તઃ' = શિલાઘડનાર શિલ્પી વગેરેને કહે કે “જો શિલ્પી ઘણાં પૈસા મેળવે તો ‘સેવવુ’ = મંદિર વગેરે સુંદર કરાવે છે. પણ જો ઓછું ધન મેળવે તો તેવું સુંદર ન કરાવે.” આ જ પ્રમાણે “ફારી' = શિલ્પી દ્વારા જે દેવકુલ કરાવે છે તે શ્રેષ્ઠી વિશે પણ જાણી લેવું. સાધુના એવા વચનો સાંભળીને શિલ્પી કે કારાપક = શ્રેષ્ઠી વગેરે સંભાવના કરે કે “પૂર્વે આ શિલ્પી હોવા જોઈએ,” એમ પોતાના શિલ્પીપણાના પક્ષપાતના લીધે સાધુને અશનાદિ અપાવે.
આ પ્રમાણે જે ઉપજીવન = આજીવિકાના સાધન દ્વારા જે પિણ્ડ મેળવાય છે, તે તેવો પિડ કહેવાય છે.ll૬૩.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004970 |
| Book Title | Pind Vishuddhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kulchandrasuri, Punyaratnasuri |
| Publisher | Divya Darshan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 506 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |