________________
१९४ निष्कासनप्रवचनमालिन्यापादानादिलक्षणा एते दोषाः स्युः तस्मात्साधारणानिसृष्टं न ग्राह्यमिति । यदि च तत्कथञ्चित् पूर्वमननुज्ञातं गृहीतं पश्चाद्भद्रकादितया सर्वस्वामिभिर्मुत्कलितं तदा गृहीतं तु कल्पते ।
चोल्लकाऽनिसृष्टस्य छिन्नाऽच्छिन्नद्विप्रकारौ, तयोः स्वरूपं च ॥ तथा चोल्लको द्विधा । छिन्नाच्छिन्नभेदात् । तत्र गृहादिसाधारणस्थाल्याः पृथक्कृतश्छिन्नः। पृथगकृतश्चाच्छिन्नः। तथा किल कश्चित् कौटुम्बिको भक्ताहारकहस्तेन गृहात् क्षेत्रे हालिकानां भोजनाय चोल्लकं स्थापयति । तत्र गृहादिसाधारणाया गृहे स्थितायाः क्षेत्रे नीताया वा स्थाल्या मध्याद्धालिकभोजनाय पृथक पृथक भाजनेषु परिवेषितच्छिन्नः स्यात् । तथा गृहस्थितः क्षेत्रे चानीयमानः क्षेत्रे नीतो वा हालिकभुक्तशेषो वा क्षेत्राद्भक्ताहारकहस्ते व्यावर्त्तमानो वा स्थालीस्थितोऽच्छिन्नः स्यात् । तत्राप्यच्छिन्नो गृहसाधारणस्तेन कौटुम्बिकेन साधुभ्यो दानाय मुत्कलितोऽमुत्कलितश्च स्यात् ।
- छिन्नाऽच्छिन्नचोल्लको कदा कल्पेते ? तत्र दोषाश्च ॥ तत्र च्छिन्नचोल्लके यदर्थं छिन्नः स यदि हालिकस्तन्मध्यात् किञ्चित् साधवे ददाति, तदा स ભદ્રકતાઆદિ ગુણોને લીધે એના બધા જ માલિકો જો રજા આપી દે, તો એ કથ્ય છે. • ચોલ્લક - અનિસૃષ્ટના છિન્ન અને અચ્છિન્ન એ બે પ્રકારો અને તેઓનું સ્વરૂપ છે
(૨) હવે ચોલ્લક અનિસૃષ્ટની વાત કરે છે. ચોલ્લક અનિસૃષ્ટના બે પ્રકારો છે. (૧) છિન્ન. (૨) અછિન્ન.
(૧) છિન્ન = ઘરવગેરેમાં બધાની ભેગી એક તપેલીમાંથી અલગ કરાયું હોય તે છિન્ન, તેમજ (૨) જે અલગ ન કરાયું હોય તે અછિન્ન કહેવાય છે. જેમકે, કોક કૌટુમ્બિકપુરુષ, ઘરથી ખેતરમાં ભોજન સામગ્રી લઈજનાર માણસ પાસે ખેડુતો = હાલિક આદિનું ભોજન રખાવે. તેમાં, ગૃહવગેરે સંબંધી બધાની ભેગી એ ભક્તાદિસામગ્રી, તપેલી વગેરેમાં ઘરે હોય અથવા તો ખેતરમાં લઈ જવાઈ હોય. તે તપેલીવગેરેમાંથી ખેડૂતોના ભોજનમાટે અલગ અલગ ભાજનોમાં પીરસી દીધું હોય. તો આ “છિન્ન ચોલ્લક” = ભાગ પાડેલું થયું.
બધાની ભેગી ભક્તાદિ યુક્ત તપેલી ઘરમાં રહી હોય કે “મોદી' વડે = ભક્તાદિ ખેતરમાં લઈજનાર માણસવડે, ખેતરમાં લઈ જવાતી હોય કે ખેતરમાં લઈ જવાઈ હોય. અથવા તો ખેડૂતોએ જમી લીધા બાદ વધેલું પાછું ઘરે લઈ જવાતું હોય. એ વખતે જે તપેલીમાં હોય તે “અછિન્નચોલ્લક” કહેવાય છે.
આ બન્ને ભેદોમાંથી પણ જે અછિન્ન છે, તે ગૃહસાધારણ છે – ઘરના બધાનું ભેગું છે. એ ગૃહસાધારણ ભક્તાદિ તે કૌટુમ્બિક પુરુષવડે સાધુદાન માટે અનુજ્ઞાત હોય અને અનનુજ્ઞાત હોય. એમ બન્ને પ્રકારે હોઈ શકે છે.
• છિન્ન અને અચ્છિન્ન ચોલ્લક કહ્યું ક્યારે ? તેમાં દોષો • છિન્ન ચોલ્લકમાં જે ખેડૂત = હાલિકમાટે અલગ કરાયું હોય. તે ખેડુત જો પોતાના એ ભાગમાંથી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org