Page Text
________________
१९२
लड्डुकक्षीरादिदेयवस्तुभेदेनानेकवस्तुविषयं भवति तत्र घणकादियन्त्रे तिलकुट्टितैलादिकं हट्टे वस्त्रादिकं क्वचिद्गृहे विभवाद्युपेते सङ्खड्यां वाऽशनादिचतुर्विधाहारादिकं बहुजनसाहिकं स्वाम्यननुज्ञातं यद्येको दद्यात्तत्साधारणानिसृष्टं। अत्र च लड्डुकद्रव्यं प्रतीत्य साधारणानिसृष्टमाख्यानकेनोच्यते । ( ग्रं० २०००) ॐ साधारणाऽनिसृष्टविषये दृष्टांतः
खिइयपइट्ठिय नामं नयरं आसि । तत्थ य माणिभद्दस्सालिभद्दपमुहा बत्तीसं तरुणा य अवरोप्परं मित्ता चिठिंसु तेहिं अन्नया कयाइ उज्जाणियानिमित्तं बहवे लड्डुया साहियामोल्लेण काराविऊण उज्जाणे नीया । तओ ते तत्थेगं रक्खवालं जुवाणं तेस्सिं रक्खणट्ठा मोत्तुं सेसा णईए हाणनिमित्तं गया । एत्थन्तरे भिक्खानिमित्तं एगो साहू तत्थागओ । तेण दिट्ठा मोयगा धम्मलाभं काऊण मग्गिओ जुवाणो तेण भणिय भट्टारया ! अन्नेसिंपि एगतीसं जणाणं सामन्ना एए, कहमेगागीहं देमि, साहुणा भणियं ते कत्थ गया तेण भणियं नईए ण्हाणनिमित्तं, साहुणा वृत्तं भो भो महाणुभाव ! मूढोऽसि तुमं जो परसंतिए लड्डुए मे दाउं अप्पणा एक्कल्लओ पुन्नं न માટે રાજભંડારમાંથી મહાવતને અપાતું ભોજન મોદકવગેરે. આ બધાનો દ્વન્દ્વ કરવો. એટલે કે આ બધા સંબંધી અનિસૃષ્ટદોષ જાણવો. અહીં અનિસૃષ્ટ શબ્દ બધાને લગાડવો.. અર્થાત્ (૧) સાધારણ બધાનું ભેગું અનિસૃષ્ટ (૨) ચોલ્લક ભોજનઅનિસૃષ્ટ (૩) જડ્ડ = હાથીઅનિસૃષ્ટ. (૧) અહીં સાધારણ અનિસૃષ્ટ યંત્ર, હાટ, ઘરવગેરે રૂપ આધારની મધ્યમાં રહેલ તેલ-વસ્ત્ર-લાડુખીરવગેરે દેયવસ્તુના ભેદવડે અનેક વસ્તુઓના વિષયવાળું બને છે. તે આ રીતે કે, ઘાણીવગેરે યંત્રમાં તલસાંકળી, તેલ વગેરે, હાટ દુકાનમાં વસ્ત્ર, અને કોક વૈભવશાળી ઘરની સંખડીમાં અશનાદિ ૪ પ્રકારો ઘણા લોકો સંબંધિ હોય. આ બધામાં, એ દેયવસ્તુના બધા સ્વામી જો અનુજ્ઞા ન આપે, પરન્તુ માત્ર કોક એક આપે. તેને સાધારણઅનિસૃષ્ટ કહેવાય.
=
=
=
=
• સાધારણ અનિસૃષ્ટ વિષયમાં દૃષ્ટાંત ૦ લાડુ દ્રવ્યને અનુલક્ષીને સાધારણઅનિસૃષ્ટ કથાનકવડે કહેવાય છે.
ક્ષિતિપ્રતિષ્ઠિત નામના એક નગરમાં માણિભદ્ર - શાલિભદ્રવગેરે બત્રીશ જુવાનિયાઓ અરસપરસ મિત્રો હતા. તેઓ બધા ભેગા મળીને એકવાર ઉજાણી મનાવવા પૈસાની ટીપ કરીને એમાંથી ઘણાં લાડુઓ કરાવીને ઉજાણીમાં લઈ ગયા. ત્યાં જઈને લાડવાની રક્ષામાટે તેઓમાંથી જ એકને રખેવાળ તરીકે ગોઠવીને બાકી બધા નદીએ ન્હાવા ગયા. તે દરમ્યાનમાં એક સાધુ ભિક્ષા માટે ત્યાં આવ્યા. સાધુએ લાડુ જોયા એટલે ‘ધર્મલાભ’ કહીને લાડુઓ માંગ્યા. તે રખેવાળે કહ્યું “હૈ ભટ્ટારક ! આમાં બીજા પણ ૩૧ લોકો ભાગીદાર છે, તેથી એકલો જ શી રીતે આપું ?” સાધુએ કહ્યું, “તેઓ ક્યાં ગયા ?.” રખેવાળે કહ્યું “નદીએ ન્હાવા ગયા.” સાધુએ કહ્યું “ઓ મહાનુભાવ ! તમો મૂઢ છો કે બીજા સંબંધી લાડુઓ મને આપીને તમો પોતે પુણ્ય કમાતા નથી, વળી બત્રીશ લાડુ બધા આપશે તો તેમાં તમારા ભાગે તો માત્ર એકજ લાડુ આવશે. માટે આ તો ઓછું નુકસાન અને ઘણો લાભ છે. આવું ગણિત જો સમજતા હો તો મને લાડવા આપી દો.” આમ વારંવાર કહ્યું એટલે પેલા રખેવાળે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004970 |
| Book Title | Pind Vishuddhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kulchandrasuri, Punyaratnasuri |
| Publisher | Divya Darshan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 506 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |