Page Text
________________
मित्याह ‘अदिन्नं'ति अदत्तं देयवस्तुस्वामिसमुदायेनाऽवितीर्णं, वचनेन साधुदानायामुत्कलितमित्यर्थस्तथाऽननुमतं स्वोपभोगादिना स्वामिसमुदायस्य दातुमनभिप्रेतं । वा विकल्पे, तथा बहुतुल्यं बहुभिः साधारणं बहुजनसत्कमित्यर्थः। एकः केवलो बहुजनसाहिकाऽस्वामी दाता यल्लड्डुकक्षीरादिकं दद्यात् साधवे प्रयच्छेदिति स्वरूपमभिधाय भेदानाह
म अनिसृष्टस्य साधारणादित्रिप्रकारं तत्राद्यसाधारणाऽनिसृष्टस्य स्वरूपम् ॥ तच्च तत्पुनः सामान्येनानिसृष्टं त्रिधा, उपाधिभेदात् त्रिविधं स्यात् केनोल्लेखेनेत्याह साधारणचोल्लकजड्डानिसृष्टमिति, तत्र साधारणं बहुजनसामान्यं, चोल्लकः स्वामिना पदातिभ्यः प्रसादीक्रियमाणं, कौटुम्बिकेन वा क्षेत्रादिस्थितकर्मकरेभ्यो दीयमानं, देशीभाषया भक्तमुच्यते, जड्डो हस्ती, अमीषां द्वन्द्वस्तद्विषयमनिसृष्टमिति विग्रहः । इहाऽनिसृष्टशब्दस्य प्रत्येकं सम्बन्धात् साधारणानिसृष्टं चोल्लकानिसृष्टं जड्डानिसृष्टमित्येवं त्रिभेदं भवतीत्यर्थः । इह च साधारणानिसृष्टं यंत्रहट्टगृहाद्याधारमध्यस्थिततैलवस्त्रઅર્થ પ્રમાણે, તે અનિરુદ મોદકવગેરે અશનાદિ બને છે. કે, “નં = “ય = જે, “ન્નિ' = દત્ત = ન આપેલું. એટલે કે દેયવસ્તુના બધા સ્વામીઓદ્વારા ન અપાયેલ. એટલે કે સાધુદાનમાટે “હા, આપો' ઈત્યાદિ બોલવાપૂર્વક રજા ન અપાયેલ. તથા, “સબુમ' = “સનનુજ્ઞાતિમ્' = અનિચ્છા. એટલેકે સ્વોપભોગ = પોતાના ઉપયોગમાં લેવું વગેરે કારણોસર, દેય વસ્તુના બધા સ્વામીઓની આપવાની અનિચ્છા, ‘વ’ = “વા' = વિકલ્પના અર્થમાં છે. તથા, “વહુ07મ્ = “વહુલુ' = “વમિસાધાર' = ‘વદુનનક્ષત્ત્વમ્' = ઘણાનું ભેગું હોય. એમાંથી પશુ' = “પર” = માત્ર એક વ્યક્તિ. અર્થાત્ ઘણા જનનું ભેગું હોય, એનો માલિક કોઈ એક ન હોય પરંતુ બધાની માલિકી હોય. પરન્તુ એ બધામાંથી માત્ર કોક એકજ દાતા નું વિજ્ઞા’ = “ઘ” = જે લાડું કે ખીરવગેરે સાધુને આપે.
આનો ભાવાર્થ એ થયો કે જે દેયવસ્તુના માલિક ઘણા હોય. પરન્તુ એ બધામાંથી કોક એક દાતા સાધુને આપવા તૈયાર છે પરન્તુ બાકીના બધાની અનુમતિ નથી. અથવા તો એ દેયવસ્તુના તમામ માલિક હાજર નથી પરંતુ કોક એક માલિક બધાને પૂછ્યા વિના જ આપી દે, એને અનિકૃષ્ટ કહેવાય છે. આ પ્રમાણે અનિસૃષ્ટનું સ્વરૂપ કહીને ગાથાના ઉત્તરાર્ધ ભાગમાં એના ભેદોની વાત કહે છે.
• અનિસૃષ્ટના સાધારણ- અનિકૃષ્ટ વગેરે ત્રણ પ્રકારો,
તેમાં પહેલા સાધારણ - અનિસૃષ્ટિનું સ્વરૂપ છે ___ 'तं च तिहा साहारण-चोल्लग-जड्डानिसटुंति' = 'तच्च त्रिधा साधारण-चोल्लक-जड्डानिसृष्टमिति' = સામાન્યતયા અનિસૃષ્ટના ૩ ભેદ છે.
(૧) ‘ધારા' (૨) “વોત્તવ' (૩) “નg'. આમાં, (૧) સાધારણ એટલે ઘણા જનોનું ભેગું હોય. (૨) ચોલ્લક એટલે કે સ્વામીવડે = રાજા અથવા એના અધિકૃત અધિકારી સેનાપતિવગેરેવડે, પદાતિને = હાથી-ઘોડાવગેરે પર ન બેઠેલા ભૂમિ પર લડતા પગપાળા સૈનિકોને પ્રસાદી રૂપે જે આપે તે. અથવા કૌટુમ્બિક ઘરના વડેરાવડે ખેતીવાડી વગેરેમાં કામ કરતા હાલિક નોકરોને જે અપાતું હોય છે તે. દેશી ભાષામાં જેને “મ' = ભોજન = ભાથું કહેવાય છે તે. (૩) જવું એટલે હાથી. હાથી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004970 |
| Book Title | Pind Vishuddhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kulchandrasuri, Punyaratnasuri |
| Publisher | Divya Darshan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 506 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |