________________
૫ અવયવ બીજો - હેતુ
હેતુનો નિર્દેશ પ્રાયઃ પાંચમી વિભક્તિથી થાય વિંતમાન્
પર્વતો
ધૂમાન્
યસ્માત્ પર્વતો ધૂમવાન્
ઊમેશઃ ન
ચૈત્રઃ
ચૈત્રઃ
ચૈત્રઃ
ચૈત્રઃ
—
(આજ્ઞાકારિત્વનો અભાવ - સાધ્ય) (સ્વતંત્રત્વ - હેતુ)
जिनपूजा कर्तव्या
ત્યાળારિત્વાત્ [fનનપૂના → પક્ષ] कल्याणकारित्व - हेतु
साध्य कर्तव्यत्व
सूत्रं पठितव्यम्
નિનાારિત્વાત્ (નિર્જરાકારિત્વ - હેતુ)
જ્યાં પક્ષને સમાનવિભક્તિવાળા પદથી સાધ્યનો નિર્દેશ કર્યો હોય ત્યાં તા કે ‘ત્વ’ લગાડીને સાધ્ય અલગ તારવવું.
Eld. and foun→ 24124 → andfourra
..
(ધૂમવત્ત્વાત્) (તસ્માત્ દ્વિમાન્) આજ્ઞાકારી સ્વતંત્રત્વાત્ (સ્વચ્છંદત્વાતુ)
મહાવ્રતી સાધુ સત્તાાિત્ (સાચારાત્) સાધ્ય → સાધુત્વ અનુમાનમાં, પક્ષ (ધર્મી)માં રહેલા એક ધર્મના આધારે બીજો ધર્મ સિદ્ધ કરાય છે.
પ્રશ્ન → હેતુનો પ્રયોગ કચાંક ‘ત્વ’ પછી પાંચમી વિભક્તિથી કેમ ? જવાબ → જ્યાં હેતુસૂચક પદ પક્ષનું સીધું વિશેષણ બનવા યોગ્ય હોય (ધર્મરૂપ ન હોય) ત્યાં ત્વ લગાડ્યા પછી પાંચમી વિભક્તિથી હેતુનો નિર્દેશ
થાય.
પુરુષઃ
દુર્જનઃ જીવતિ
(સીધુ વિશેષણ એટલે પક્ષ સાથે સમાનવિભક્તિવાળું પદ) દા.ત.
મહાવ્રતી સાધુત્વાત્
Jain Education International
સ્મથ્રુવન્દ્વાત્
દુરાચારિત્વાત્ શ્વસનક્રિયાવત્ત્તાત્
ધૂમ = ધૂમવત્ત્વ
મહાવ્રત –
મહાપ્રતિત્વ
દુરાચાર = દુરાચારિત્વ
ધન = ધનવત્તા ધર્મિત્વ = ધર્મ
For Private & Personal Use Only
નર ર રે૭
www.jainelibrary.org
