________________
સેાળમે ભવ : વિશ્વભૂતિની કથા
૧
તા મને ચૂસી લીધેલા ગેાટલાની જેમ ફેંકી દીધેı; પરંતુ મારી વાસનાએ કાંઈ ખૂટી નહેાતી. સ્વાભાવિક ક્રમમાં હવે મહાન ધનભંડાર કમાઈ શકાય તેમ તે હતું નહીં. એટલે મેં કાળી વિદ્યાઓને આશા લઈ, ગુપ્ત ધનભડારા પ્રાપ્ત કરવા માટે જોગણીઓ વગેરેની સાધના શરૂ કરી. પરંતુ વગર મહેનતે કામિની કાંચન મેળવવા માટેની મારી એ બધી સાધનાએ એળે ગઈ; અને તેવી એકાદ સાધના વખતે માર ખાઈને મેં મારી નાસિકા, એફ અને આગલા દાંત ગુમાવ્યાં છે. એ બધા ભાગા તેમજ તેમને માટેની સારીખેટી બધી સાધનાએ। મનને જકડી રાખે છે; પરંતુ કશાથી અંતિમ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થતી નથી; અને જે થાય છે, તે દુ:ખપૂર્ણ હોય છે. એ રીતે લાંખે। વખત ફ્રાંકાં માર્યાં બાદ મને વિવેક-વૈરાગ્ય પ્રાપ્ત થયા; અને મેં વિચાર્યું કે, આ બધાં સુખે! મેળવવામાં, ભાગવવામાં તેમજ તેમને ટકાવી રાખવામાં સુખની માત્રા કરતાં દુ:ખની માત્રા જ વધારે હોય છે. ત્યાર પછી એ બધાની તૃષ્ણા ડી, મારું ચિત્ત શાંત થયું; અને હવે આત્મચિંતનમાં મસ્ત રહેતા હું નિરાંતે વિચારું છું.’
ત્રિૠડીની આ આપવીતી સાંભળી, થાવરને પેાતાના નિયામાં ટેકા મળ્યા. એટલે તે તેની પાસે દીક્ષા લઈ તાપસ બન્યા. ત્યારબાદ અનેક દુ:સહ તા આચરીને આયુષ્યને અંતે તે બ્રહ્મ નામના દેવલેાકમાં દેદીપ્યમાન દેવ થયે એ ૧૫ મે ભવ.
♦
બ્રહ્મલેાકમાંથી ચ્યવી, મરીચિને જીવ સેાળમા ભવે રાજગૃહ નગરમાં વિશ્વનંદી રાજાના ભાઈ વિશાખભૂતિની ભાર્યાં ધારિણીને પેટે પુત્ર તરીકે અવતર્યાં. તેનું નામ વિશ્વભૂતિ પાડવામાં આવ્યું. ચેમ્પ કાળે તે ભણીગણીને તરુણાવસ્થામાં આવ્યેા, એટલે તેને ઉચિત રાજકુળની ૩૨ કન્યાએ સાથે