________________
૧૪૮
શ્રી મહાવીર કથા વિગતે ચર્ચા આ પ્રકરણને અંતે આપેલા પરિશિષ્ટમાં કરેલી છે.
અસ્તુ. હવે ચાતુર્માસ પૂરા થવા આવ્યા હતા; અને કાળક્રમે કાર્તિકી પૂર્ણિમાનો દિવસ આવી પહોંચ્યા. ચાતુર્માસમાં એક સ્થળે જ સ્થિર થનાર સાધુસંન્યાસી હવે બીજે સ્થળે જઈ શકે –તેમણે જવું પણ જોઈએ. ગોશાલકનો વિચાર ચાતુર્માસ બાદ પણ મહાવીરની સાથે જ રહેવાનો હતો. પરંતુ તે બાબત બંને વચ્ચે કદી નિર્ણયાત્મક વાતચીત થઈ નહોતી. કાર્તિકી પૂર્ણિમાને દિવસે ભિક્ષા માગવા નીકળતા પહેલાં જ મહાવીરની ભવિષ્ય ભાખવાની શક્તિનું પારખું કરવા ગોશાલકે તેમને સવારમાં પૂછયું કે, “આજે કાર્તિકી પૂર્ણિમાને દિવસે તે ઘેરઘેર મહોત્સવ થશે અને જાતજાતની વાનીઓ રંધાશે. કહો મને આજે ભિક્ષામાં ખાવાનું શું મળશે?
“ઊતરી ગયેલું ધાન અને દક્ષિણામાં ખાટે રૂપિયે.” જવાબ મળે.
ગોશાલક એ જવાબની સચ્ચાઈ વિષે ખાતરી કરવા વહેલી સવારથી જ ઘેરઘેર ભિક્ષા માટે રખડવા નીકળી પડ્યો. મહાવીર પણ ચોમાસું પૂરું થયું હોવાથી બીજે ગામ જઈને જ ચોથા ઉપવાસનું પારણું કરવાના ખ્યાલથી કેટલાક ગામે આવ્યા.
ત્યાં બહુલ નામે બ્રાહ્મણે તેમને ઘી - સાકર સહિત ખીર ભિક્ષામાં આપી.
આ બાજુ નાલંદામાં ઘેરઘેર રખડવા છતાં ગોશાલકને ભિક્ષામાં વાસી અન્ન અને દક્ષિણમાં ખેટો રૂપિયો જ મળ્યાં, એ ઉપરથી મહાવીરની ભવિષ્ય ભાખવાની શક્તિ વિષે તેને ખાતરી થઈ; અને તે ચમત્કારી પુરુષ સાથે ચાતુર્માસ બાદ પણ રહેવાને તેણે નિશ્ચય કર્યો. ચાતુર્માસ પૂરા થયા હોવાથી મહાવીર ભિક્ષા બાદ ઉતારે પાછા આવશે જ એવી તેને ખાતરી તે ન હતી; તેમ છતાં તે ત્યાં ખબર કાઢવા તે
