________________
દીક્ષાનાં પ્રથમ છ વ
૧૭
તાપસેાએ કુલપતિને આ બાબત રિયાદ કરી. ત્યારે કુલપતિએ મહાવીરને મૃદુપણે પેાતાની ઝૂંપડી બાબત સાવધાન રહેવાની સૂચના કરી. એ વાત મહાવીરને ગળે ઊતરી. પરંતુ તે પેાતે પેાતાની સાધનામાં એવા ગરક રહેતા હતા કે, આવી ઊઠવેઠ કરવી તેમને પાથવે તેમ નહેાતી. આથી તે રાજીખુશીથી એ આશ્રમ છેડી, વર્ષાૠતુને અમાસ વ્યતીત થયા હોવા છતાં ચાલી નીકળ્યા. સાથે સાથે તેમણે મનમાં એક ગાંઠ વાળી લીધી ક્રે, (૧) જ્યાં અપ્રીતિ થાય તેવું હોય તે સ્થાને કદી પણ રહેવું નહિ. (૨) જ્યાં રહેવું ત્યાં સદા ધ્યાનમગ્ન જ રહેવું, અને તેથી જગા પણ તેને અનુકૂળ જ શેાધવી. (૩) ત્યાં પણુ પ્રાયઃ મૌનાવસ્થામાં જ રહેવું. (૪) હાથરૂપી પાત્ર વડે જ ભેાજન કરવું. અને (૫) ગૃહસ્થની ખુશામત કરવી નહિ.
મહાવીર તાસેાના આશ્રમમાંથી નીકળી અસ્થિક ગામે આવ્યા. ત્યાં ગામ બહાર એક ટેકરા ઉપર શૂલપાણિ યક્ષનું મંદિર હતું. મહાવીરે ત્યાં વાસે કરવા દેવા ગામ લે}ાને વિસિ કરી. ત્યારે લેાકેાએ તેમને તે યક્ષદિરની વાત કહી, અને જણાવ્યું કે આ સ્થાનમાં શૂલપાણિ યક્ષ કાઈ તે રાત્રીવાસ કરવા દેતા નથી, અને કરનારને મારી નાખે છે; માટે કાઈ સાયકાળ બાદ ત્યાં રહેતું નથી.
૩. શૂલપાણિ યક્ષ
ગામલેાકાએ કહેલી યક્ષની વાત આ પ્રમાણે હતી. આ અસ્થિક ગામનું નામ પહેલાં વર્ધમાન હતુ. અહીં બને તટમાં કાદવવાળી વેગવતી નામે નદી વહે છે. એક વખત ધનદેવ નામે કાઈ વણિક કરિયાણાનાં પાંચસા ગાડાં ભરી અહીં આવ્યા હતા. તેની પાસે એક બળવાન વૃષભ હતા. તેને આગળ રાખી તેણે બધાં ગાડાં એ કાદવમાંથી હેમખેમ પાર કર્યો. પરંતુ અતિ શ્રમ પડવાથી તે વૃષભ લેાહી એકતા પૃથ્વી ઉપર ગબડી ગયેા, તે
