Mithi Mithi Lage Che Mahavir ni Deshna Part 3

SR No.: 004926
Original Sutra Author: N/A
Author: Trilokmuni
Publisher: ZZZ Unknown
Publication Year: 2001
Total Pages: 258
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, & Canon
File Size: 14 MB

Page 121

આચારશાસ્ત્ર ઃ ઠાણાંગ સૂત્ર સારાંશ
કે તે નક્ષત્રો જ્ઞાન વૃદ્ધિ કરાવનાર નક્ષત્ર છે– ૧. મૃગશીર્ષ ૨. આર્દ્ર ૩. પુષ્ય ૪. મૂળ પ. અશ્લેષા ૬. હસ્ત ૭. ચિત્રા ૮. પૂર્વા ફાલ્ગુન ૯. પૂર્વાષાઢા ૧૦. પૂર્વા
ભાદ્રપદ.
આ સિવાય પણ અન્ય અનેક દશની સંખ્યાથી સંબંધિત વિષય આ અધ્યયનમાં કહેવામાં આવેલ છે. જેમ કે– લોક સંસ્થિતિ, દેશથી અને સર્વથી ઇન્દ્રિય વિષયક જ્ઞાન, શબ્દોના પ્રકાર, સંયમ-અસંયમ, સંવર-અસંવર, સમાધિઅસમાધિ, જીવ-અજીવ, પરિણામ(ગતિ વગેરે), સૂક્ષ્મ, નદી, રાજધાનીઓ-રાજા, મન્દર મેરુ, દિશાઓ, લવણ સમુદ્ર, પાતાળ કળશ, દ્વીપ, પર્વત, ક્ષેત્ર, દ્રવ્યાનુયોગના ભેદ, ઉત્પાદ પર્વત, અવગાહના, અનંત, તીર્થંકર, પૂર્વ આલોચના કરનાર વ્યક્તિની યોગ્યતા, શલાકા પુરુષ, ઉપઘાત-વિશોધિ, બળ, સત્ય, મિશ્ર-વચન, દષ્ટિવાદના નામ, દોષ, વિશેષ-દોષ, શુદ્ધ વાચનાનુયોગ, ગતિ, મુંડન, ગણિત, પચ્ચક્ખાણ, સમાચારી, શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના દશ સ્વપ્ન તેમજ તેના પરિણામ, સંજ્ઞા, કાલચક્ર, નરક, સ્થિતિ, ધર્મ, સ્થવિર, કેવળીના દશ અનુત્તર, જંબુ સુદર્શન આદિ મહાદ્ગમ, યુગલિક ક્ષેત્રના ૧૦ વૃક્ષ, વક્ષસ્કાર પર્વત, પડિમા, સંસારી જીવ, ઉંમરની દશ દશાઓ, વૃક્ષના વિભાગ, શ્રેણિઓ, વિમાન, કાંડ વિસ્તાર, સમુદ્ર-નદીની ઊંડાઈ, નક્ષત્ર, કુલકોડી, પાપકર્મચય અને પુદ્ગલ.
પૂર્વ અધ્યયનોમાં આવેલ અનેક વિષયોમાં થોડી સંખ્યા વૃદ્ધિ કરીને પણ દશની સંખ્યાથી ઘણા વિષયો આ અધ્યયનમાં સમાવિષ્ટ થયા છે.
ઉપસંહાર
સંખ્યા પ્રધાન એવા આ સૂત્રમાં બે સ્થાન વધુ મનનીય છે– (૧) ત્રીજા ઠાણાના બીજા ઉદ્દેશકનું અંતિમ દુઃખ વિષયક સૂત્ર. (ર) નવમા ઠાણામાં શ્રેણિક(મહાપદ્મ)નું વર્ણન. આ બંને વિષયોનું આ(સ્થાન) ઠાણાની વર્ણન પદ્ધતિથી અર્થાત્ ત્રીજા અને નવમા ઠાણાની સંખ્યા સાથે કોઈ સંબંધ થતો નથી.
૧ર૧
સંભાવના— લિપિકાળમાં ભગવતી સૂત્રના કોઈ પાનાઓના અંશોની નકલ સ્થાનાંગ સૂત્ર સાથે જોડાઈ ગઈહોય. એથી એવું સમજી શકાય કે આવી ભૂલ લિપિ-કર્તાની અસાવધાની ને કારણે થયેલ હોય. આ ચર્ચિત સૂત્રોના પ્રારંભિક ઉચ્ચારણથી પણ તે
વાતને ટેકો મળે છે.
આ બંને પ્રકરણો સિવાય આ સૂત્રનું શરૂઆતથી અંત સુધી સંપૂર્ણ વર્ણન સંખ્યાથી
અને અઘ્યયનથી સંબંધિત છે.
નોંધ :- આ શાસ્ત્ર સંબંધી વિસ્તૃત જાણકારી માટે ગુરુ પ્રાણ ફાઉન્ડેશન, રાજકોટથી પ્રકાશિત ઠાણાંગ સૂત્રના બે ભાગોનું અધ્યયન કરવું જોઈએ.