________________
૩૮૩
કઠોરવાણી: સમાપના पज्जोसवणाओ अहिगरणं वयइ से णं निज्जूहियव्वे નિયા ૨૮ફા.
અર્થ : વર્ષાવાસમાં રહેલા નિર્ગથ અને નિર્ચથીઓએ પર્યુષણ પછી અધિકરણવાળી અર્થાત હિંસા, અસત્ય વગેરે દોથી દૂષિત વાણી બોલવાનું કલ્પતું નથી. જે નિર્ગથ અને નિર્ગથી પર્યુષણ પછી એવી અધિકરણવાળી વાણી બેલે તેણે આ રીતે કહેવું જોઈએ. “હે આર્ય ! આવી જાતની વાણી બેલવાને આચાર નથી જે આપ બેલી રહ્યા છે. તે અકલ્પનીય છે. આપને એવો આચાર નથી, જે નિર્ગથ અને નિર્ગથી પર્યુષણા પછી પણ અધિકરણવાળી વાણી બેલે છે તેને ગ૭થી બહાર કરી દેવા જોઈએ.
વિવેચનઃ અધિકરણવાળી વાણીને પ્રયોગ સાધુ અને સાધ્વીએ જો કે પર્યુષણથી પહેલાં પણ ન કરવું જોઈએ, પરંતુ બાદમાં તે કરવો જ ન જોઈએ. પર્યુષણ પહેલાં અધિકરણવાળી વાણીને પ્રયોગ કરવામાં આવેલ હોય તે પર્યુષણના અવસર ઉપર અધ્યવસાય વગેરેની વિશિષ્ટ નિર્મળતા થવાથી ક્ષમાપનાને પ્રસંગ સહજ રીતે પ્રાપ્ત થઈ શકે છે પરંતુ, પર્યુષણની બાદમાં તેવી નિર્મળતાને પ્રસંગ દુર્લભ બને છે, સંભવિત રીતે એવા વિચારથી આવું વિધાન કરવામાં આવેલ છે. શ્રમણ શ્રમણીનું કર્તવ્ય છે કે જે દિવસે એવી વાણીને પ્રયોગ થઈ જાય તે દિવસે તેને માટે ક્ષમાપના કરી લે.
: -
वासावासं पज्जोसवियाणं इह खलु निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अज्जेवकक्खडे कडए वुग्गहे समुप्पज्जिजा सेहेराइणिय खामिज्जा, राइणिए वि सेहं खामिजा, खमियव्वं खमावेयव्वं, उवसमियव्वं उवसमावेयव्वं, सम्मुइसंपुच्छणाबहुलेणं होयव्वं,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
