________________
૩૮૦
કલ્પસૂત્ર
थीण वा तओ उच्चारपासवणभूमीओ पडिलेहित्तए न तहा हेमंतगिम्हासु जहा णं वासावासेसु, से किमाहु भंते ! ? वासावासएसु णं ओसन्नं पाणा य तणा य बीया य पणगा य हरियायणा य भवंति ॥२८२॥
અર્થ: વર્ષાવાસમાં રહેલા શ્રમણ અને શ્રમણીઓએ શૌચ માટે કે લઘુશંકા માટે ત્રણ સ્થાનોની પ્રતિલેખન કરવાનું કહ્યું છે. જે રીતે વર્ષાઋતુમાં કરવાનું હોય છે તે જ રીતે હેમંત અને ગ્રીષ્મ ઋતુમાં કરવાનું હોતું નથી.
પ્રશ્ન: હે ભગવન! એમ કઈ દૃષ્ટિથી કહેલ છે?
ઉત્તર વર્ષાત્રતુમાં મુખ્યપણે ઇંદ્રગપાદિ લધુજીવ, બીજ પનક (લીલફુગ) અને હરિત એ બધાં મુખ્યપણે વારંવાર થતાં રહે છે. મૂઠ્ઠ:–
वासावासं पज्जोसवियाणं कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा तओ मत्तगाइं गिण्हित्तए, तंजहा-उच्चारमत्तए पासवणमत्तए खेलमत्तए ॥२८॥
અર્થ: વર્ષાવાસમાં રહેલા શ્રમણ અને શ્રમણીઓને ત્રણ પાત્ર ગ્રહણ કરવાનું કહ્યું છે. તે આ રીતે (૧) શૌચને માટે એક પાત્ર (૨) લઘુશંકાને માટે બીજુ પાત્ર (૩) કફ વગેરે થુંકવા માટે ત્રીજુ પાત્ર.
— * કેશ લોચ મુ :
वासावासं पज्जोसवियाणं नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा परंपजोसवणाओ गोलोमप्पमाणमित्ते वि केसे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
