________________
તલને પ્રશ્ન : વૈશ્યાયન તાપસ
૧૮૭ હતો. તેણે જેવા ભગવાનને જોયા કે તરત જ ઉઠીને વંદન કર્યું અને બેલ્યો કે- “આ ગુપ્તચર નથી પરંતુ સિદ્ધાર્થનંદન મહાવીર છે. ધર્મ ચક્રવતી છે.” પરિચય પ્રાપ્ત થતાં જ રાજા જિતશત્રુએ ભગવાન અને ગોશાલકને સત્કારપૂર્વક વિદાય કર્યા. ર૭s ' લોહાર્ગલાથી ભગવાને પરિમતાલ નગર તરફ પ્રસ્થાન કર્યું. નગરની બહાર થોડા વખત સુધી શકટમુખ ઉદ્યાનમાં ધ્યાન કર્યું. વિગુર શ્રાવકે ત્યાં તેમને સત્કાર કર્યો. ત્યાંથી ઉજાગ, ગભૂમિને પાવન કરતાં રાજગૃહી પધાર્યા. ત્યાં ચાતુર્માસિક તપ ગ્રહણ કરી વિવિધ આસનેની સાથે ધ્યાન કરતા રહ્યા. ૨૭૮ ઊંચી-નીચી અને તિરછી ત્રણેય દિશાઓમાં સ્થિત પદાર્થો ઉપર પિતાનું ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતાં પ્રભુએ ત્યાં ધ્યાન કર્યું. ૨%
ત્યાં આઠમું વર્ષાવાસ વ્યતીત કર્યું. નગરની બહાર ચાતુર્માસક તપનું પારણું કરી વિશેષ કર્મનિર્જરા કરવા માટે ફરીને અનાર્યભૂમિ તરફ (રાદ્ધ દેશ તરફ) પ્રયાણ કર્યું. પહેલાની માફક જ અનાર્ય પ્રદેશમાં કોની સાથે રમત રમતાં કર્મોની ઘોર નિર્જરા કરી. યોગ્ય આવાસ ન મળવાના કારણે વૃક્ષની નીચે ખંડેરોમાં તથા અનિયત વાસમાં વર્ષાવાસ પૂર્ણ કર્યો. છ મહિના સુધી અનાર્ય પ્રદેશમાં વિચરણ કરી ફરીને ભગવાન આર્ય પ્રદેશમાં પધાર્યા. ૨૮૦ – તલને પ્રશ્નઃ વૈશ્યાયન તાપસ
આર્યભૂમિમાં પ્રવેશ કરી ભગવાન સિદ્ધાર્થ પુરથી કૂર્મગ્રામ તરફ પધારી રહ્યા હતા. ગોશાલક પણ સાથે જ હતો. રસ્તામાં સાત પુષ્પવાળા એક તલના લહેરાતા છોડને જોઈને ગોશાલકે જિજ્ઞાસા કરી પૂછ્યું કે “ભગવન! શું આ છોડ ફળવાળું થશે.”
સમાધાન કરતાં ભગવાને કહ્યું: “આ છોડ જરૂર ફળવાળું થશે અને સાતેય ફૂલોના જીવ એક ફળીમાં ઉત્પન્ન થશે.” ભગવાનના કથનને મિથ્યા કરવાની દૃષ્ટિથી ગોશાલકે પાછળ રહીને તે છેડને ઉખેડીને એક કિનારે ફેંકી દીધે: રમુભ સંયોગવશ તે જ વખતે હૈડે વરસાદ આવ્યો અને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
