________________
"धन्यास्त एव धवलायतलोचनानां तारुण्यदर्पधनपीनपयोधराणाम् । क्षामोदरोपरिलसत्रिवली लतानां
દÇાડડતિ વિષ્રતિમતિ મનો ન યેષામ્ ।”વસન્તતિલકા
અર્થાત્ સુન્દર તેમજ દીર્ઘ લેાચનવાળી, યૌવનના ગર્વથી પરિપૂર્ણ પૃષ્ટ પયાધરવાળી તેમજ ક્ષામ ઉદર ઉપર વળેલી ત્રિવલીની શાલાવાળી એવી સુંદરીઓની આકૃતિ જોઇને જેમના મનમાં વિકાર ઉત્પન્ન થતે નથી, તેમને ધન્ય છે.
એક દિવસ રાજા રાજ-માર્ગ થઇને જતે હતા. તેવામાં તેણે એરંડાનાં પાંચ આંગળ જેવડાં મેટાં પત્રો વડે ઢાંકેલ રતનવાળી હાલિક-પ્રિયા ( હુળ ખેડનારાની સ્રી )ને એરંડાનાં પત્ર વીણતી જોઇ. તે વાતને ઉદ્દેશીને તેણે નીચે મુજબના ગાથાર્ધ જોડી કાઢ્યો. “તંદ્વિ વનિયો, વળ્યો સોદવ તમાળ ”
અર્થાત્ યારે પણ ઉત્તમ પત્રથી રહિત બનેલા એરંડા વૃક્ષોના સમૂહમાં શેખે છે. પછીથી તેણે આ સમસ્યા સુરિજીને પૂછી એટલે સિદ્ધસારરવત એવા તેમણે તરતજ
કહ્યું કે
“થ ધરે દૃન્દ્રિયવ, મિત્તલ્થી વસદ્ । શ્ ।।’આર્યો અર્થાત્ એ ઘેર એટલા પ્રમાણના પયોધરવાળી હાલિક-વધૂ વસે છે.
આ સાંભળીને રાજાને અચંગે થયે। . અને તે વિચારવા લાગ્યા કે અહે। સારસ્વત પ્રભાવ વે છે !
૧ છાયા
બપ્પભટ્ટિસૂરિજીનું જીવન–વૃત્તાન્ત,
અન્યદા રાજાએ પ્રોષિતભર્તૃકાને (અર્થાત્ જેણેા ધણી પરદેશ ગયેા છે એવી કાઇ સ્ત્રીને ) વાંકી ડાક રાખીને હાથમાં દીવા લઇને સાંજના વાસ–ભવન તરફ જતી જોઇ. તેણે ત્યાર બાદ આ વાત સૂરિજીને નીચે મુજબ કહી સંભળાવીઃ~~~ ‘‘વિકા વંદ ગોવા ૪, ફીવર(ટ્રીવારા) પશ્ચિયનાયાળુ ”
સૂરિજીએ આ ઉત્તરાર્ધને બંધ બેસતે। . આવા ( અને પ્રિયના મરણથી ટપકતાં આંસુઓની ધારાના પડવાના ભયવાળી’ એ મતલબને) નીચે મુજબનેા પૂર્વાર્ધ કથોઃ-“વિયંસંમરાપઉષ્કૃત-સંસુધારાનિવાયમીત્ર | ૬ |”આર્યા
૨ છાયા—
૩ છાયા
૪ છાયાન
વ
Jain Education International
तदापि वरनिर्गतदल एरण्डः शोभत एव तरुगणेषु ।
अत्र गृहे हालिकवधूः एतावन्मात्रस्तना वसति ।
दृष्टा वा मीवा च दीपकरायाः पथिकजायायाः ।
प्रसारणमधारानिपातमीतायाः ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org