Chaturvinshatika

SR No.: 004891
Original Sutra Author: N/A
Author: Hiralal R Kapadia
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Publication Year: 2006
Total Pages: 348
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 16 MB

Page 117

ચતુર્વિશતિકા,
[ ૧ શ્રી ઋષભअन्वयः -સમાર્નમત મો સવંયા ચાં નમરતઃ 1-fધઃ વિ જુ-મ[િ1]-સમા મતિ તા --ધારિ-કુઢા, યુ-વિરજૂ-મુ-કામ-વળ વાજૂ-વતા મા-બTI (g)
શબ્દાર્થ જાં (જૂ થ૬)=જેને.
| =અનિષ્ટવાચક શબ્દ. =સત્વર, ઝટ.
વારિકવાદી. અપરિગ્સ (પા. ૫)= થાય છે.
૬૪=સમૂહ, સમુદાય. H=દેવતા.
તપુઢિા =નાશ કર્યો છે 'કવાદીના સમુદાયને [1]=પ્રધાન.
જેણે એવી. =દેવગુરૂ(બહસ્પતિ)ના સમાન.
મ=સંસાર. નમનઃ (પૂનમ)=નમસ્કાર કરનારા.
==ઋણ, દેવું, કરજ. સંયુજ (ધા. ત્યર)ત્યાગ કરીને, ત્યજી દઈને.
માત=સંસારરૂપી કરજમાંથી. મોટું (પૂ. મોદ)=મેહને, અજ્ઞાનને. =બુદ્ધિ, મતિ.
રા (મૂળ તત્)=. ત્તિ =અવિદ્યમાન છે બુદ્ધિ જેને વિષે એવા, જડ.
urg (ધા • TI)=રક્ષણ કરો, બચાવો. સમાન તુલ્ય.
કુકમોગરાનું ફૂલ. અત્તમ=નિરૂપમ, અસાધારણ
વિસત (ધ. ફૂ )=વિકાસ પામતી, ખીલતી. અત્તર-મધ્યવર્તી, આન્તરિક.
મુદકળી, કલિકા. થરૂકવાણી.
૩મા છાયા, કાતિ. જેવા -દેવતા.
વ=વર્ણ, રંગ, વાતા =સરસ્વતી, કૃત-દેવતા.
સુવિકરમુકુઢામેવ-કુન્દની વિકસ્વર થતી દૂત (કા )=નષ્ટ કરેલ.
કલિકાની છાયા જેવો વર્ણ છે જેનો એવી.
ફ્લેકાર્થ બુત-દેવતાની સ્તુતિ
“અસાધારણ તેમજ આન્તરિક એવા અજ્ઞાનને ત્યજી દઈને, જેને નમસ્કાર કરનારા જડ (મનુષ્યો) પણ બૃહસ્પતિસમાન બને છે, તે શ્રુત-દેવતા કે જેણે કુવાદીઓના કુલને સંહાર કર્યો છે તેમજ વળી જેને વર્ણ કુન્દ(કુસુમ)ની વિકસ્વર થતી કલિકાની કાંતિને જે છે, તે સરસ્વતી (હે ભવ્ય જન ! તમને) ભવરૂપી કરજમાંથી બચાવો.”–૪
સ્પષ્ટીકરણ પધ-ચમત્કાર
આ પદનાં ચારે ચરણેને છેવટના પાંચ અક્ષરો સમાન છે. આથી કરીને આ પદ્ય પણ દ્વિતીય પરની માફક પાદાંતસમપંચાક્ષર પુનરાવૃત્તિરૂપ યમકથી અલંકૃત છે.
૧ ખોટા તર્ક ઉઠાવનાર. ૨ આ કાવ્યના ૭૬મા તેમજ ૮મા શ્લોકમાં પણ શ્રુત-દેવતાની સ્તુતિ કરવામાં આવી છે.