Arhat Darshan Dipika

SR No.: 004886
Original Sutra Author: N/A
Author: Mangalvijay, Hiralal R Kapadia
Publisher: Yashovijay Jain Granthmala
Publication Year: 1932
Total Pages: 1296
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 26 MB

Page 772

ઉલ્લાસ ]
આહંત દર્શન દીપિકા પુદ્ગલેની ચલન-ક્રિયા
દરેક પુ લમાં કંપવું વગેરે ધર્મો શાશ્વત નથી, પરંતુ કાહાચિક છે અર્થાત કે કઈ વેળા જ તેને ઉદય હોય છે. પરમાણુ-પુગલ કદાચ કંપે, વિશેષ કપ ચાવત્ પરિણમે અને કદાચ ન કપે યાવત્ ન પરિણમે. દ્વિદેશિક સ્કંધ બે ભાગવાળે છે, માટે એ બે પ્રદેશવાળા સ્કંધ પરત્વે ત્રણ વિક છે -(૧) કદાચ કંપવું, (૨) કદાચ ન કંપવું અને (૩) કદાચ એક ભાગ વડે કંપવું અને એક ભાગ વડે ન કંપવું. એવી રીતે ત્રિપ્રદેશિક સ્કંધના સંબંધમાં પાંચ વિકલ્પ છે. જેમકે (૧) કદાચ કંપ, (૨) કદાચ ન ક૫, (૩) કદાચ એક ભાગ કંપે અને એક ભાગ ન કંપે, (૪) કદાચ એક ભાગ છે અને બે ભાગો ન કરે અને (૫) કદાચ બે ભાગે કંપે અને એક ભાગ ન કપ. ચાર પ્રદેશવાળા સ્કંધમાં છ વિકલ્પ છે. તેમાં પાંચ વિક ઉપર મુજબના જાણવા અને બે ભાગનું કંપન અને બે ભાગનું અકંપન એ છઠ્ઠો વિકલ્પ જાણો. એ પ્રમાણે પાંચ પ્રદેશવાળા આંધથી માંડીને તે અનંત પ્રદેશવાળા સ્કંધ સુધીના દરેક સ્કંધ માટેના વિક વિચારી લેવા. પરમાણુ વગેરેમાં શસ્ત્ર-પ્રવેશાદિ–
પરમાણુ-પુદ્ગલ તરવારની ધારને અથવા અસ્તરા (શ્નર)ની ધારને આશ્રય કરે–અવગાહીને રહે, પરંતુ એ ધાર ઉપર રહેવા છતાં એ છેદાય કે ભેદાય નહિ; કેમકે એના પર શસ્ત્ર ચાલી શકે નહિ–એમાં શસ્ત્ર પ્રવેશ કરી શકે નહિ, અર્થાત્ જે શસ્ત્ર પ્રવેશ કરી શકે તે પછી એ પરમાણુ જ ન કહેવાય. વળી અગ્નિકાયની વચમાં પ્રવેશ કરવા છતાં પરમાણુ બળે નહિ.
પુષ્કરસંવ” નામના મહામેઘની વચ્ચે વચ્ચે પ્રવેશ કરવા છતાં એ ભી ન થાય. આ હકીકત ઢિપ્રદેશિક સ્કંધથી માંડીને તે અસંખ્યપ્રદેશિક સુધીના સ્કંધને લાગુ પડે છે, કેમકે એ બધાને પરિણામ સૂક્ષમ છે. અનંત પ્રદેશવાળા કંધે પૈકી કેટલાકને પરિણામ સૂક્ષમ હોય છે અને કેટલાકને બાહર હોય છે. તેમાં જેને પરિણામ બાદર છે તેમાં શસ્ત્ર પ્રવેશ કરી શકે એટલે તરવાર
Newાષાનાના, નવાં કાઢો જ arsi Rs | રાણાયા ૩safમાં, સપુનr તુ પથri ૨૮ . ओरालिय घेउब्धिय, आहारग तेयसं झुणी (य) मणी । उस्सासं निस्सासं कम्मण कम्माणि छाय तमो ॥ २९ ॥ घग्गण अनंत आयव, मिस्सफूखंधो अधित्तमहबंधी। धेयग खाओषसम, उज्जोय पुग्गल सुए भणियं ॥१०॥" [ sirfari જી : શાસ્ત્રથ સાથs |
सास्वादनमौपशमिकमपौद्गलिकानि त्वेतामि ॥ સૌerfi જિવનારા સૈજ્ઞ safમ () કનઃ ! અષાણ નિઃશ્વાસ મffજ દશા સમઃ | बगंणानन्तकमातपो मिश्रस्कन्धोऽचित्तमहास्कन्धः ।
घेदकं क्षायोपशममुद्द्योतः पुद्गलः श्रुते भणितः ॥ ] ૧ બે કટકા થાય. ૨ ચીરા જેવું પડે. ૩ પુષ્પરાવર્તન