________________
चौदमो अने पन्दरमो सैको
४८९ १७७ - लेवू'मां मूळ 'ला' धातु छे ए आगळ जणावी गयो छु. तेना
विशेष समर्थनमां जणाववानुं के अहीं श्रीगुणरत्ने लखु 'लिअइ' वगेरे क्रियापदोनी प्रतिकृति तरीके मूकेलां 'लाति' ' लातु' 'लायताम् ' ' अलासीत्' ' अलात् ' वगेरे बधां य क्रियापदो 'ला' धातुनां छे. एथी · लिअइ' वगेरेमा ‘ला' धातुनी उपपत्ति विशेष घटमान छे. बीजूं, चौदमा सैकानो संग्रामसिंह ' लहइ' 'लिअइ' अने ' लेअइ' एवां जुदां जुदां त्रण क्रियापदो दर्शावे छे अने ते दरेकर्नु मूळ जुदुं जुहूं समझे छेः 'लहइ 'नु ‘लभते'-( लभ ) 'लिअई'नु (ला) 'गृह्णाति' अर्थ अने ' लेअई'- 'नयति' (नी) एम बतावीने 'लभ' ऊपरथी 'लहइ' 'ला' ऊपरथी 'लिअइ' अने 'नी' ऊपरथी 'लेअइने नीपजावे छे. एथी पण ‘लिअइ'मां ‘लानी उपपत्तिने टेको मळे छे.
गुणरत्न 'आवइ'नुं प्रतिबिंब ' आपतति' जणावे छे. माटे ज आगळ हुं 'आपतति' ऊपरथी 'आवइ' आव्यानी वात जणावी आव्यो छु. १७८ गुणरत्ने दर्शावेलां पदोमां एक ‘रखे' पद आवे छे, ते
निषेधवाचक छे. आपणी चालु भाषामां य ए पद रखे
- उपरांत ‘राख-राख' ए, पद पण प्रचलित छे. ए पद व्युत्पन्न छे अने तेनी व्युत्पत्ति आ प्रमाणे छे: पाणिनिना धातुसंग्रहमां “ओख राख लाख द्राखु धाखू शोषण-अलमर्थयोः १२१-१२५” ए रीते एक ‘राख' धातु छे तेनो अर्थ 'शोषण' अने 'अलमर्थ' छे. 'अलमर्थ 'नी समझ आपतां सिद्धान्तकौमुदीना टीकाकार कहे छे के “अलमर्थः भूषणक्रिया, पर्याप्तिः, वारणं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org