________________
गुजराती भाषानी उत्क्रान्ति
आ अर्थ अहीं बराबर घटमान छे. माटे अहींना ' नडड' पदनुं मूळ 'लड- उपसेवायाम्' धातुमां समझतुं ( धातुपारायण
४१४
गधेडे चडे छे.
""
पृ० २४९, धातु - ५५ )
6
'दुहिता' ऊपरथी 'धूआ' ( ८-२-१२६) ' धूआ ' मां स्वर परिवर्तन थवाथी 'धीय' पद आवे छे. काठियावाडीलोककथामां ' दीकरी 'ना अर्थमां जे 'धी' शब्द आवे छे ते पण आ रीते आवेलो छे.
प्रस्तुत कृतिमां ' धूय' अने ' धीय' ए बन्ने शब्दो वपराया छे. भाषामां वपरातो सुंवाळी ( पूरी ) अने प्रस्तुत 'सुहाली' बन्ने समान अर्थना छे. 'सुहाली' शब्द देश्य जणाय छे अथवा सुखवाचक देश्य सुहल्लि (देशी ० ० ८, गा० ३६ ) साथै पण तेनो संबंध होय.
प्र + अङ्कुर = ' प्राङ्कुर' ते ऊपरथी नाम धातु ' प्राङ्कुरयति' प्रस्तुत 'पंगुरइ' नुं मूळ आ ' प्राङ्कुरयति' मां छे. भाषानुं पांगरखुं 'पांगरे ' क्रियापद पण आ रीते आवेलुं छे.
देश्यसंग्रहमां ' बलात्कार' अर्थे 'मड्डा' शब्दनो उल्लेख छे. ते ऊपरथी
अहींनो ' मांडी' शब्द आव्यो छे अथवा
C
"
मांडवुं ' ज अर्थ लईए तो मण्ड' धातु ऊपरथी ते पदने लाववुं भाषानो 'मांडमांड' शब्द उक्त 'मड्डा' ऊपरथी आव्यो छे.
'गहिली एटले घेली - मूरखी. ' ग्रहिल ' पद उपरथी 'गहिल्ली' पद आव्युं छे.
' विध्यति '
f
6 'विज्झइ ' ' ऊपरथी वेझइ -- वींझे-वींधे - आव्युं छे.
मत्तक : '
-मत्तओ - मातउ मातो.
थिउ-थयो. स्थित : थितो - थिओ - थिउ - थयो.
३०८ सौराष्ट्रनी रसधारमां ' दीकरी' अर्थ माटे 'धी' शब्द वपरायेलो छे.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
