________________
३३८
गुजराती भाषानी उत्क्रान्ति
ए फेरफार ध्यानमा राखवा जेवो छे अने आजनी भाषामा पण ए फेरफार चालु छे.
बारमा अने तेरमा सैकामां हयाती धरावता श्रीजिनदत्तसूरिए रचेला उपदेशरसायनमां गा० २९ मां प्रस्तुत ' विज्जावडई' जेवो ' लहणावई' ( लहणावट्टइ-पाठांतर ) प्रयोग आवे छे. चालु भाषामा 'लेणा पेटे' ' हिसाब पेटे' 'रकम पेटे' वगेरे प्रयोगोमां 'पेटे' पदनो जे अर्थ छे ते ज अर्थ अहीं 'लहणाबाईना ' वट्टई' शब्दनो छे.
त्यांनो प्रसंग आ प्रमाणे छे: “जो मंदिरनो कोई देवादार, मरतां मरतां घर अने हाट वगेरे दे तो ते, 'लेणा पेढे' लेवामां आवे छे."
मूळ पद्य आ प्रमाणे छे :
"" जइ किर कु वि मरंतु घर - इ - देइ त लिज्जहि लहणावई.
आ पद्यना विवरणमां जणावेलुं छे के – “ यदि किल कश्चिद् देवदव्याधमर्णः ऋणमोक्षाय, म्रियमाणः सन् वस्वन्तराभावेन गृहं हां वा जिनाय ददाति तदा गृह्यते लभ्यद्रव्यानुसारेण "
विवरणकारे 'लहणाबाई' शब्दनो अर्थ 'लभ्यद्रव्यानुसारेण' कर्यो छे, पूर्वोक्त 'लेणा पेटे'नी साथे तद्दन मळतो छे.
अहींनो 'वट्टई' शब्द अने पूर्वोक्त ' वडई' ए बन्ने पदो समानमूलक भासे छे. 'लेणा पेटे' कहो के 'लेणा बदले' कहो ए बन्नेनो एक ज भाव छे. 'प्रति' नुं 'पटि' रूपांतर पण थाय छे. अने ए 'पटि' ऊपरथी उक्त 'बई ' ने लाववुं सुगम लागे छे.
"
प्रसंगवशात् ' प्रति 'ना अन्य अर्थ अने रूपांतर विशे पण चर्चा करवी अस्थाने नथी. जेम ' प्रतिदान' मां लागेलो 'प्रति'
6
बदलाना अर्थने बतावे छे, तेम ' प्रतिनिधि'मां लागेलो 'प्रति '
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
