________________
बारमो अने तेरमो सैको
३२५ अणइ' ऊपरथी लेवाणइ' पद नीपजे अने ते द्वारा चालु भाषाप्रचलित 'लेवाने' पदने साधवामां कोई प्रकारनो बाध देखातो नथी. आ रीतनी व्युत्पत्तिमा 'तुमर्थ' नो बेवडो प्रयोग छे ए ध्यानमा रहे. 'बुझवणइ' नी उपपत्ति साथे 'अणइ' नी उपपत्ति बतावी गयो. उक्त - लेवा' अने 'लेवाने' नी पेठे करवा, रमवा, करवाने, रमवाने, करवाने माटे, रमवाने माटे वगैरे पदोनी योजना घटाववानी छे. भाषामां वपराता ‘लेवात'' 'बोलवात'' वगैरे प्रयोगोनी उपपत्ति आगळ (पृ० २९५-९६ ) बतावी दीधी छे.
लियइ, लीयंता वगेरे रूपो ‘ला' ( ग्रहण करवू लेवु ) धातु ऊपरथी लाववानां छे. ए बाबतनी चर्चा आगळ (पृ० ३०५) आवी गई छे.
‘मग्गावइ' शोधे छे-मागे छे-मागु करे छे. धातुसंग्रहमां 'मार्ग' धातुनो 'अन्वेषण' अर्थ आपेलो छे परंतु ते, 'मागवा' ना अर्थमां पण वपराय छे. “ याञ्चायां भिक्षते मार्गयते याचति, याचते"- ( क्रियाकलाप पृ० ५२, श्लो० १९०) उक्त ' मार्ग' धातु ऊपरथी प्रेरणाना अर्थमां * मार्गयति—मग्गावइ' रूप आवे छे. _ 'परिणेवउ' एटले 'परणवू'-'परणवानुं'. 'परिणेवउ' शब्द भावसूचक छे. परि + णी+तव्य-परिणेतव्य-परिणेतव्यक-परिणेअव्वउ-परिणेवउ. हेमचंद्र ‘तव्य' ने बदले ‘इएव्वउं' 'एव्वउं' अने ‘एवा' वापरवानी सूचना करे छे. एमांथी अहीं 'एव्वउं' लगाडीए तो पण परिणी+एव्वउंपरिणेवउं– परिणेवउ' रूप आवे.
१२८ भविष्यकाळनां क्रियापदोभविष्यकाळनां त्रीजो पुरुष-होसइ, होइसइ, करेसिइ, पामिसिइं. क्रियापदो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
___www.jainelibrary.org
