________________
गुजराती भाषानी उत्क्रान्ति
९७ ऊपर जणावेलां क्रियापदोमां केटलांक भविष्यकाळनां क्रियापदो छे. अने केलांक वर्तमानकाळनां पण कर्मणि-क्रियापदो छे.
२६४
'होसु, ' ' करीसुं' अने 'पावीसुं' ए त्रणे क्रियापदो प्रथम पुरुष एकवचन भविष्यकाळनां छे. अंत्य 'उ' के 'उं ' प्रथम पुरुषने सूचवे छे अने 'स्' भविष्यकाळने बतावे छे. वैदिक भाषामां भविष्यकाळने सूचववा
‘उं’
' स्यति,' ‘स्यते' वगैरे ‘स्' वाळा प्रत्ययो छे. तेम अहीं पण भविष्यकाळने सूचववा 'उ' के 'उं' प्रत्ययने 'स्' लगाडेलो छे. 'सू' ने बदले 'हू' पण लगाडी शकाय छे. होहु, करहुं अने पात्रहु-एम ए रूपो 'हू' वाळां थई भविष्यकाळने सूचवी शके छे.
भविष्यकाळनां क्रियापदो
बारमा सैकानां आ रूपो वर्तमान गुजरातीमां पण जेवां ने तेवां ज रह्यां छे. करीशुं—करशुं, पामीशुं - पामशुं. फक्त 'सू' ना 'शू' जेटलो भेद थयो छे.
(
'होसइ' रूप श्रीजा पुरुष एकवचननुं छे. तेना अंत्य 'इ' त्रीजा पुरुषने सूचवे छे अने 'स' भविष्यकाळने. वैदिक भाषामां त्रीजा पुरुष एकवचननो 'स्यति' अने 'होसइ' नो ' सइ ' ए बेमां एकदम निकटता छे. चालु भाषामां वपरातुं होशे हशे क्रियापद अने उक्त 'होस' ए मां सर्वथा समानता छे.
९८ ' भमिज्ज' अने ' चइज्ज' क्रियापदो कर्तृसूचक छे, पण ते विव्यर्थने बतावे छे. विध्यर्थ एटले 'आम करवुं विध्यर्थ क्रियापदो जोईए.' ' भमिज्ज'–भमजे - भमनुं जोईए. ' चइज्ज ' एटले तज - तज जोईए. ए क्रियापदोमां ' इज्ज' नो 'ज्ज' प्रत्यय अंश
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
