________________
आमुख ते ते सैकाना कविनी कृतिविशे बोलतां पहेला ते ते कविसंबंधे पण यथाप्राप्त वृत्तांतानुसारे संक्षेपमा जणाववानी धारणा राखी छे.
मूळ निबंध ऊपर आवतां पहेलां गुजराती भाषाना इतिहास अने क्रमविकास साथे जेमनो गाढ संबंध छे एवा आमुखरूप नीचेना मुद्दाओ तरफ श्रोताओनुं ध्यान खेंचीश :
१ शब्दस्वरूप २ भाषास्वरूप
३ भाषाभेदना निमित्तो अने भाषाना भेदप्रभेदो. ३ वर्तमानमां विज्ञाननी अनेक शाखाओमां यांत्रिक शोधोनुं प्रत्यक्ष शब्दस्वरूप - प्रमाण प्रवर्ते छे. जे समये इंद्रियप्रत्यक्षनी आवी
यांत्रिक सामग्री न हती ते समये आपणा ऋषिमहर्षिओए चराचरनां जे दृश्यो-पदार्थो बनावटो स्थूलदृष्टिए-नरी आंखेसमझाय तेवां न हतां तेमने समझवा-समझाववा आत्मानुभव-आत्मप्रत्यक्ष -द्वारा अनेक प्रयोगो करेला छे अने तेम करी तेमणे पोतपोताना अमुक चोकस सिद्धांतो घडी राखेला छे. ___ भारतवर्षनां समग्र दर्शनोनुं उत्थान अने तेमना अनेक प्रवाहो तरफ दृष्टि मांडतां ज उक्त हकीकत ध्यानमां आवे एवी छे.
१ जैन विचारको, वैदिक विचारको अने बौद्ध विचारको आत्मा, ईश्वर, कर्म वगेरे तर्कातीत प्रमेयोविशे भिन्न भिन्न अभिप्राय धरावे छे. तेमज अंधकार, छाया, तेज वगेरे दृश्यपदार्थोविशे पण तेमनी विचारसरणी भिन्नभिन्न प्रकारनी छे. इंद्रियोमां कई प्राप्यकारी छे अने कई अप्राप्यकारी छे ए बाबत ते बधानी जुदी जुदी मान्यता प्रवर्ते छे, आ बधी विवादास्पद वस्तुओ माटे ते त्रणे विचारकोए लाखो श्लोकोमा लांबी लांबी चर्चाओ करेली छे. ते विचारको वच्चे आवी भिन्नता होवा छतां ते बधा- लक्ष्य एक निर्वाण छे ए ध्यानमा राखवा जेवू छे.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org