________________
आमुख
१०७
ओमां अने जातककथाओ वगेरे ग्रन्योमा ए भाषा सचवायेली छे. झीणवटथी तपासतां स्पष्ट जणाय छे के समग्र बौद्ध साहित्यमा य जे साहित्य जेटलुं प्राचीन छे तेमां तेटले अंशे पछीना साहित्यमां वपरायेली भाषा करतां प्राचीनपणुं जळवायेलं तरी आवे छे. पछीना साहित्यमां व्याकरणना नियन्त्रणनी असर जणाय छे त्यारे प्राचीन साहित्यमां तेना नियन्त्रणनो विशेष प्रभाव नथी. कच्चायण नामना विद्वाने तेनुं एक सविस्तर व्याकरण रचेलं छे. ते उपरांत बालावतार, महारूपसिद्धि वगैरे नानां मोटां अनेक व्याकरणो अने वृत्तिग्रंथो सिंहल वगेरे लिपिओमां मुद्रित थयेलां उपलब्ध छे.
६१ आर्षप्राकृत-अर्धमागधी-प्राचीन ऋषिओनां प्राकृतभाषामय
वचनोमां जे केटलाक प्रयोगो प्राकृतव्याकरणविहित अर्धमागधीनो परिचय
- नियन्त्रणना प्रभावथी मुक्त छे ते 'आर्ष' प्रयोगो
कहेवाय. जे प्राकृतमां एवा आर्ष प्रयोगो विशेष मळता होय तेनुं नाम आर्ष प्राकृत. जैन परंपरा प्रमाणे ऋषिप्रवर
यथापि उण्हे विज्जते अपरं विज्जति सीतलं । एवं तिविधग्गी विनंते निब्बानं इच्छितब्बकं ॥ यथापि पापे विजेते कलाणमपि विजति। एवमेव जाति विनंते अजातिंऽपि इच्छितब्बकं ॥
(निदानकथा-कोसंबीजी) ७२ जातककथानी भाषानो नमूनो
"अतीते वाराणसियं सामराजा नाम रजं कारेसि, तदा बोधिसत्तो अमञ्चकुले निव्वत्तित्वा वयप्पत्तो तस्स अत्यधम्मानुसासको अहोसि । रलो पन पण्डवो नाम मङ्गलस्सो; तस्स गिरिदतो नाम अस्सबंधो, सो खञ्जो अहोसि" इत्यादि
-(गिरिदंतजातक)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
___www.jainelibrary.org
