________________
: સમવય-છ એ દર્શનેનાં મૂળ મંતવ્યો આગળ જણાવ્યાં છે. અહીં તે બધાને સમન્વય કરવાનું પ્રસ્તુત છે. આ પ્રસંગે હું એવું તે નથી જ. જણાવવા ઈચ્છતો કે, જે હકીકતને જેનો કહે છે તે જ હકીક્તને બીજા બધા પણ શબ્દાંથી સ્વીકારે છે વા જે હકીકતને બીજા બધા માને છે તે જ હકીકતને જેને પણ પ્રકારતરથી સ્વીકારે છે. જો કે, કેટલાક મુદ્દાઓ માટે તે તે એનાં એક બીજાનાં શબ્દાંતર સિવાય વિશેષ કશું નથી, તો પણુ એ વિષે મારે અહીં કઈ જણાવવાનું સ્થાન જ નથી. ભગવાન શ્રીहरिसाना ' शोमा ९ ता
“ चिंत्री तु देशनैतेषां स्याद् विनेयानुगुण्यतः ।
यस्मादेते महात्माना भवव्याधिभिषग्वराः ” ॥ १३२. " यस्य येन प्रकारेण बीजाधानादिसंभवः ।।
सानुबन्धेो भवत्येते तथा तस्य जगुस्ततः" ॥१३३. "यथाभव्यं च सर्वेषामुपकारोऽपि तत्कृतः ।
जायतेऽवन्ध्यताऽप्येवमस्याः सर्वत्र गुस्थिता" ॥१३५.
"चित्रा तु नानाप्रकारा पुनर्देशना " नित्य आत्मा, अनित्य इति च" इत्यादिरूपा । एतेषां सर्वज्ञानां कपिल-सुगतादीनां स्याद् भवेद--विनेयानुगुण्यतः-तथाविध शिष्यानुगुण्येन-कालान्तराऽपायभीरुम् अधिकृत्य उपसर्जनी. कृतपयर्याया द्रव्यप्रधाना नित्यदेशना, भोगावस्थावतस्तु अधिकृत्य उपसर्जनीकृतद्रच्या पर्यायप्रधाना अनित्यदेशना । xxx “यस्माद् एते महात्मानः" सर्वज्ञाः । किम् ? इत्याद-" भवव्याधिभिवग्वराः' संसारव्याधिवैद्यप्रधानाः ॥ १३२ ॥ " यस्य ' प्राणिगो " येन" प्रकारेण नित्यदेशनादिलक्षणेन " बीजाधानादि. संभवः " नयाभवोद्वेग दिभावेन "सानुबन्धो भवति," तथा तथा-उत्तरगुण.
धा, " एते" सर्वज्ञाः, “ तथा" तेन प्रकारेण, "तस्य जगु. " गीतवन्तः " ततः" इति ॥ १३३ ॥ “ यथाभव्यम्" भव्यसदृशं च “सर्वेषामुपकारोऽपि" गुण:-अपि, “तत्कृतः" देशनानिष्पन्नः, " जायते" प्रादुर्भवति, " अवन्ध्यता" अनिष्फलता, " अप्येवम्” उकनीत्या, “अस्याः " देशनायाः, “सर्वत्र सुस्थिता'' इति ” ॥ १३५ ॥
૧ આ શબ્દ એકવાર આ જ નિબંધમાં આગળ કહેવાઈ ગયા છેપણું તેને વીગતથી સમજાવવા માટે અહીં ફરીવાર પણ જણાવેલા છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org